Delen:
Top 10 opmerkelijke resultaten van testen op oud DNA
De geschiedenis van de natuurlijke wereld is geschreven in genetische code. Soms hebben deze fragmenten dappere cataclysmen en tijd om de waarheid veilig terug te bezorgen aan wetenschappers. Vaker wel dan niet, wat DNA ons over het verleden moet vertellen, is zo ongebruikelijk dat het anders ongeloof zou smeken.
Genen zijn niet alleen eerlijke gezichten die prachtig nieuws brengen. Sommige zijn de voetafdrukken van epidemieën en menselijke wreedheid, terwijl andere theorieën verdrijven in de diepten van nieuwe mysteries. DNA kan ronduit verontrustend worden als het gaat om zijn oorsprong en hoe het de menselijke geest beïnvloedt.
10 Mysterieuze tamme paarden
De eerste gedomesticeerde paarden blijven een mysterie. De overheersende overtuiging was dat 5.500 jaar geleden in Kazachstan een paar dieren werden lassoed en gemaakt om een zadel te dragen.
Horsemanship onder de Botai-cultuur, het volk dat gecrediteerd is voor het domesticeren van paarden, is geen misvatting. Oude overblijfselen op Botai-locaties zijn paardengebit van dieren die een soort teugel en vet van paardenvlees en melk droegen. Van deze dieren werd gedacht dat ze de eerste tamme kudde waren. Maar recente DNA-tests van 88 oude en levende paarden verbrijzelden twee overtuigingen.
De eerste bewees dat moderne dieren te weinig Botai-invloed droegen om uit Kazachstan te komen. Dit, op zijn beurt, onthulde een onbekend gedomesticeerd voorouderbestand. Voorlopig kunnen wetenschappers zelfs hun bijzonderheden niet raden.
Het tweede geloof betrof de laatste overgebleven wilde paarden van de aarde - Przewalski's paarden. Er werd gedacht dat het Mongoolse ras oorspronkelijk in het wild was ontstaan, maar de resultaten lieten zien dat ze dat nooit deden. In plaats daarvan sprongen ze uit de reeds gedomesticeerde Botai-kuddes voordat ze verwilderd raakten. Interessant genoeg onthulde het DNA ook dat de Botai-paarden witte vachten hadden gehaald met vlekken.
9 Een verbannen natie die gebleven is
Voordat de Spanjaarden de Inca verwoestten, vertelde de Inca de Spanjaarden hoe zij het volk van Chachapoyas vernietigden. De laatstgenoemden verzetten zich tegen Inca toen zij de Chachapoyas-regio van Peru binnenvielen. Volgens de Spaanse gegevens werden de lokale bevolking in de 15e eeuw uit het gebied verdreven.
Maar in 2017 namen wetenschappers monsters van mensen in Chachapoyas en vonden de Inca-claim een beetje verguld. Onder degenen die hun DNA hadden laten knijpen en prikken, waren levende afstammelingen van de Chachapoyas. De Inca heeft misschien overwonnen maar heeft de Chachapoyas-bevolking niet volledig verstrooid.
Een ander ongewoon kenmerk verscheen in het onderzoek. De Chachapoyas-populatie bleef genetisch verschillend, wat duidt op een weigering om zich te vermengen met de Europeanen of de Inca. De genetische tests kwamen nadat een linguïst naar Chachapoyas reisde en vond dat een paar mensen nog steeds Quechua spraken, een taal waarvan wordt gedacht dat deze plaatselijk uitgestorven is.
Quechua, gesproken door miljoenen elders, bestond voordat Columbus arriveerde. Het zeldzame Chachapoyas-dialect kwam het best overeen met Quechua uit Ecuador. DNA toonde echter geen onderlinge link die dit zou kunnen verklaren.
8 Groot-kleinzoon van Neanderthaler
Toen in Roemenië een oud menselijk bot werd ontdekt, was de voorgeschiedenis van de man interessant. Met de naam Oase 1 werd het kaakbeen in 2002 opgegraven uit een van de grotten van Pestera cu Oase.
Het genoom gered uit het reliek was onvolledig maar voldoende om bijna 10 procent van het Neanderthaler DNA te laten zien. Tegenwoordig meten mensen altijd onder de 4 procent. Hierdoor was Oase 1 een ongekend persoon.
Dat mensen en Neanderthalers onderling gekruist zijn, is bekend. Maar wanneer en hoeveel zijn ongrijpbare punten. De man, die duizenden jaren geleden leefde, liet zien dat de interspeciesroman begon kort nadat de mensen in Europa aankwamen. Deze ontwikkeling was niet alleen onverwacht, maar doodde ook de theorie van een latere fusie.
Hoe dan ook, de oude Roemeen is een zeldzame vondst, iemand die genetisch dicht bij het fenomeen staat. Met zoveel vreemd genoom had hij al een over-over-grootouder een neanderthaler-voorouder kunnen zijn. Oase 1 is zo uitgestorven als iemand maar kan zijn. De Neanderthalers bogen 39.000 jaar geleden uit als een soort en zijn menselijke afstamming komt niet overeen met de levenden.
7 De agent achter Cocoliztli
Tussen 1545-1550 leefden Mexico en Guatemala in angst. Een verwoestende ziekte, uiteindelijk aangeduid als de cocoliztli-epidemie, eiste ontelbare levens op. Verdachte historici wenden zich tot de Spanjaarden, die vlak voor de uitbraak in Meso-Amerika zijn geland. De natuurlijke veronderstelling was dat Spaanse schepen een ziekte hadden meegebracht waar de lokale bevolking geen weerstand tegen had.
Om te zien of de verstekeling pokken of mazelen was, bezochten wetenschappers onlangs een Mexicaanse begraafplaats die verlaten was na de epidemie. Gevestigd in Oaxaca werden de overblijfselen van 29 graven geanalyseerd met behulp van software, met name om te zoeken naar kiem DNA.
Verrassend genoeg was er geen spoor van de gebruikelijke verdachten. In plaats daarvan identificeerde het het dodelijke Salmonella bacterie bij 10 personen. Het genoom van de bug werd gereconstrueerd en het bleek de ondersoort te zijn S. paratyphi C. Dit type brengt enterische koorts met zich mee, waaronder tyfus.
Salmonella vergiftiging wordt verspreid door besmet voedsel en water. Wereldwijd worden naar schatting 222.000 tyfus-gerelateerde sterfgevallen gemeld per jaar. De 10 oude patiënten zijn het eerste bewijs van Salmonella uit de Nieuwe Wereld en een zeldzame kans om de geschiedenis van de ziekte te observeren.
6 Taino-DNA
Europese ontdekkingsreizigers krijgen niet langer de schuld van de cocoliztli-epidemie. Het Caribisch gebied is een ander verhaal. In de 15e eeuw parkeerde Christoffel Columbus zijn schepen en de inheemse bewoners, bekend als Tainos, leden zwaar. Degenen die niet werden afgevoerd als slaven werden geconfronteerd met epidemieën van eerste contacten en massale slachtingen.
De impact was zo groot dat moderne historici de Taino-populatie hebben uitgeroeid.Dit heeft veel mensen buitenspel gezet die in het Caribisch gebied leven. Ze staken hun handen op en zeiden: "Hé, hier wonen Tainos."
Om zaken te regelen, was DNA vereist van een eilandbewoner die leefde voordat Columbus arriveerde. In 2018 toonde een onderzoek aan dat het Caribische volk zich zijn erfgoed niet kon voorstellen. Uit de Bahama's kwam de tand van een vrouw die duizend jaar geleden was gestorven, wat haar de perfecte kandidaat maakte. Haar onmiskenbare Taino-DNA kwam overeen met woonpopulaties in het Caribisch gebied, meestal in Puerto Rico.
Afgezien van het bewijs dat ze overleefden, suggereerden de genen van de vrouw ook dat hun wortels uit Zuid-Amerika kwamen en dat hun gemeenschappen onderling verbonden bleven. Dit verklaart waarom er geen inteelt werd ontdekt, iets wat wetenschappers van haar kleine thuiseiland verwachtten.
5 De etniciteit van de minnaars
Ongeveer een eeuw geleden ging Sir Arthur Evans naar het eiland Kreta. Daar vond de archeoloog het adembenemende Minoïsche paleis van Knossos. Toen Evans de Egyptisch-lijkende kunst opmerkte, speculeerde hij dat de Minoïsche cultuur was ontstaan in Afrika. Het idee bleef hangen. Veel over de Minoans blijven mysterieus, maar ze worden gecrediteerd voor de eerste geavanceerde beschaving in Europa (2700 BC-1420 voor Christus).
In 2013 hebben onderzoekers een paar Minoïsche skeletten afgestoft en hun 4000 jaar oude DNA geoogst. De monsters werden vervolgens vergeleken met individuen uit Afrika en heel Europa, zowel oude als nog steeds ademend. De resultaten hebben echter de aloude Evans-theorie gedood.
De Minoans kwamen niet uit Egypte of elders in Afrika. Ze waren Europees. In het verleden leken ze het meest op de Europeanen in het stenen tijdperk. De meest gelijkende levende bevolking zijn de eilandbewoners van Kreta. Onder hen waren de dichtstbijzijnde van het Lassithi-plateau waar de skeletten werden gevonden.
Dit bewees dat de Minoans van eigen bodem waren. Ze hadden absoluut contact met Afrika, wat verklaart hoe de Egyptische smaak in hun kunst sloop.
4 matriarchen van Chaco Canyon
In het droge zuidwesten van Noord-Amerika bloeide een andere mysterieuze cultuur op. Tussen AD 800-1130 bouwden ze indrukwekkende huizen in Chaco Canyon. Verschillende ontdekkingen brachten het leven terug bij de lang vervlogen mensen, maar onderzoekers missen nog steeds het complete beeld.
Om de zaken moeilijker te maken, was de samenleving opmerkelijk complex. Eerdere vondsten toonden aan dat de Chaco-bewoners een eliteklasse hadden, maar er was weinig bekend over hoe een individu zo'n status bereikte.
Het grootste gebouw, Pueblo Bonito, herbergde een crypte met negen mensen die in het leven in de bovenlaag hadden gezeten. Hun lichamen verzamelden zich meer dan 330 jaar (AD 800-1130). In 2017 werd hun genetische materiaal gesequenced in de hoop te begrijpen wat hen als elite onderscheidde. Er verscheen een onthullende link.
Ze waren familie en deelden identiek mitochondriaal DNA, 37 genen werden alleen door de moeder doorgegeven. De opeenvolgende generaties van de elitegroep vertegenwoordigden een ongebroken vrouwelijke lijn. Om deze reden geloven onderzoekers dat de dynastie die regeerde dat Chaco uitsluitend via de moeder de macht erfde.
3 Dood van een koning
In 2013 won een journalist een grimmig lot op een veiling - verschillende oude bladeren gekleurd met bloed. Veel bloederige relikwieën zijn gekoppeld aan de beroemde. In dit geval was het Koning Albert I, een enthousiaste bergbeklimmer.
In 1934 droomde de Belgische monarch een berg in de buurt van een dorp genaamd Marche-les-Dames. De 58-jarige ging alleen op pad en zijn lichaam werd uiteindelijk ontdekt op de bodem van een klif. De koning was populair en souvenirjagers daalden af op de plaats waar hij stierf. Het gebied was kaal geschuurd.
In 2016 liet de journalist die de bladeren kocht ze testen. DNA werd verstrekt door twee levende familieleden van Albert I - de Duitse barones Anna Maria Freifrau von Haxthausen en een andere koning, Simeon II van Bulgarije. Het was een match.
De authenticiteit van het bloed werd vastgesteld, maar de oorzaak van de dood zal waarschijnlijk nooit bekend worden. Geruchten over moord worstelen met claims van een ongeluk of zelfmoord. De aanwezigheid van bloed weerlegde echter één samenzweringstheorie - dat de koning elders werd vermoord en later door zijn moordenaars werd verplaatst naar waar hij werd gevonden.
2 Cheddar Man
Er is niets goeds aan Cheddar Man. Zijn gezicht is zelfs nogal verrassend. Het skelet werd gevonden in 1903 bij Cheddar Gorge. Hij stierf jong - in de twintig - maar 10.000 jaar later, vertegenwoordigt hij de oudste menselijke resten van Groot-Brittannië.
Wetenschappers waren daarom nieuwsgierig om deze "eerste burger" te ontmoeten en besloten in 2018 zijn schedel te reconstrueren. Nog een stap verder, ze analyseerden ook zijn genoom om oog- en huidskleur toe te voegen.
Het DNA van de oude Brit onthulde een levendig contrast tussen de twee. Hij had blauwe ogen in een gezicht dat donkerbruin tot zwart was. Het haar van Cheddar Man was ook donker met een lichte krul. Moderne kijkers zullen zeker staren. Maar tijdens zijn leven waren de looks van de man alledaags in West-Europa.
Een landmassa verbond Europa met Groot-Brittannië, en Cheddar Man kwam waarschijnlijk van migranten die het eiland 11.000 jaar geleden opnieuw vestigden. Deze bevolking werd uiteindelijk opgeslorpt door bleekgele boeren die 6 000 jaar geleden uit het Midden-Oosten kwamen. Interessant is dat toen zijn mitochondriale DNA werd vergeleken met mensen die nu in Cheddar wonen, er bij twee bewoners een match opdook.
1 The Mind Virus
Een in 2018 gepubliceerd onderzoek bevatte verontrustend nieuws - mensen moeten misschien een virus bedanken voor bewuste gedachten. Dit lijkt misschien in eerste instantie ongegrond, maar tussen de 40 en 80 procent van het menselijk genoom bestaat uit DNA dat is achtergelaten door archaïsche virussen.
Dit proces is meestal onschadelijk en zelfs nuttig. Virale genen spelen een cruciale rol bij de ontwikkeling van het menselijke embryo en het immuunsysteem.De showstopper is het Arc-gen. Deze genetische parasiet of virus is lang geleden in de hersenen van dieren met vier poten geklommen. Het heeft zijn code samengevoegd met het genoom van de gastheer en blijft vandaag nog steeds actief in het menselijk brein.
Wanneer een synaps vuurt, mailt Arc zijn genetische informatie tussen zenuwcellen. De act is viraal, en de pakketten die het rondstuurt lijken ook op virussen. Het is niet bekend hoe Arc mensen en dieren binnenviel of wat er gebeurt als zijn genetische "mail" een andere cel binnengaat.
Maar het gedrag van Arc handhaaft zowel de communicatie tussen zenuwen en hoe ze zich aanpassen, processen die aan de basis liggen van het bewuste denken. Het klinkt misschien eng om een levend oud virus in je hersenen te hebben. Maar zonder deze functie krimpen synapsen en wordt de cognitie beïnvloed. Als het defect is, is het Arc-gen verbonden met neurologische aandoeningen, waaronder autisme.