Delen:
10 rare en grillige winterse verschijnselen
Sommigen van ons klagen onophoudelijk over de winter - de koude temperaturen, de lastige rijomstandigheden en de hele tijd dat we erin vastzitten. Ja, de zomer krijgt de eer. En het is waar dat de winter gevaarlijk kan zijn. Maar het kan ook angstaanjagend mooi zijn.
Verschillende soorten sneeuw en ijs bekleden het landschap in deze tijd van het jaar. Toch zijn sommige soorten sneeuw veel vreemder dan andere. Van mysterieuze ijsbollen die op een strand in Siberia afwassen tot ijspegels die mijlen onder de oceaan vormen, deze verschijnselen zijn verre van gewoon.
10 lichte pijlers
Pastelkleurig en griezelig van de grond zwevend, deze lichtzuilen worden vaak verward met UFO's. Degenen die hen op een ijskoude winternacht zien worden vaak onder de indruk van hun schoonheid, die lijkt op het werk van buitenaardse wezens of een buitenaardse macht. Toch is de wetenschap achter het bestaan van lichte pilaren relatief alledaags.
"Zoals alle halo's, het zijn puur de verzamelde lichtstralen van alle miljoenen [ijs] kristallen, die toevallig licht reflecteren in de richting van je ogen of camera," legt Les Cowley uit, een gepensioneerde natuurkundige en atmosferische optica-expert.
Tijdens zeer koude, windstille nachten kunnen vlakke ijskristallen uit grote hoogten dichter bij de grond komen en de straatverlichting van steden en de grondlichten van auto's reflecteren, wat resulteert in het angstaanjagende, alienachtige uiterlijk van lichte pilaren. Ze krijgen vaak dezelfde kleur als de lichten die ze weerkaatsen, wat hun veelkleurige tint verklaart.
Interessant genoeg kunnen soortgelijke verschijnselen optreden wanneer zonlicht of maanlicht van de ijskristallen reflecteert, wat resulteert in de vorming van zon- en maanpilaren.
9 Penitentes
Deze vreemde sneeuwformaties lijken op dodelijke plekken met spijkers. Sommigen van hen kunnen zelfs veel hoger reiken dan iemands schouder - tot 6 meter (20 ft)! Zonder enige andere sporen van sneeuw rond penitentes, kan het verrassend zijn om te zien hoe deze klauwachtige messen als hooded figuren uit de grond oprijzen.
Penitentes worden gevormd uit verharde sneeuw of ijs op hoogtes boven 4000 meter (13.000 ft). Ze zijn te vinden in ondiepe valleien waar de sneeuw het diepst is en de zonnestralen niet te sterk zijn.
Door het proces van sublimatie (wanneer de sneeuw direct verdampt zonder vloeibaar te worden), wordt de sneeuw willekeurig gedeukt omdat sommige gebieden sneller sublimeren dan andere, waardoor diepere en diepere depressies blijven bestaan. In de loop van de tijd worden torenhoge velden met spikes gevormd. Laat je niet misleiden door hun delicate uiterlijk. Hoewel ze mooi zijn, vormen ze een lastig obstakel voor bergbeklimmers.
8 ijsballen
In een afgelegen dorp in Siberië in 2016 werden de bewoners begroet met een vreemd assortiment voorwerpen die aan de binnenzijde van de zee leken te zijn aangespoeld.
Ze strekten zich 18 kilometer lang uit, gigantische ijsballen, sommige zo groot als 1 meter (3 ft) in diameter of zo klein als een tennisbal, bedekten de kust van de Golf van Ob. Het was alsof de natuur zich voorbereidde op zijn eigen sneeuwbalgevecht. Zelfs de dorpsoudsten wisten niet wat ze ervan moesten denken.
Ook bekend als ijsblokken, worden ijsballen gevormd uit frazilijs (een slushy mengsel van ijskristallen en water). Ruwe wateren en sterke wind rollen het ijs keer op keer om de ballen hun bolvorm te geven, die ook een bruine kleur kan aannemen door zand.
Kalmere golven resulteren in een meer afgeplatte, pannenkoekachtige versie. Helaas, met een gewicht van maximaal 23 kilogram (50 lb), zouden deze ballen van vast ijs een sneeuwballengevecht niet erg plezierig maken.
7 IJsvulkanen
Iedereen weet wat vulkanen zijn. Torenhoge en geweldige weergaven van de macht van de natuur, deze vurige openingen in de aardkorst spuwen gesmolten lava en dodelijke gassen uit. Toch bestaat er ook een soort vulkaan die gesmolten ijs uitbarst.
IJsvulkanen (ook bekend als cryovolkanen) zijn vergelijkbaar met gewone vulkanen in die druk die zich onder het oppervlak opbouwt, wat resulteert in een uitbarsting die ofwel gewelddadig is of vloeit in zachte beekjes. In plaats van vurige gesteente te spuiten, bestaan de uitbarstingen van ijsvulkanen uit bevroren gassen van water, ammoniak of methaan.
Opwinding werd veroorzaakt door de ontdekking van deze vulkanen op Pluto in 2016, hoewel ze eerder in 1989 zijn gedocumenteerd op Triton, de grootste maan van Neptunus.
Cryovolkanen kunnen monsterlijke proporties bereiken. Een van hen, Pluto's Wright Mons, bereikt een duizelingwekkende hoogte van 4 kilometer (2,5 mijl) en een lengte van 145 kilometer (90 mijl).
6 Thundersnow
Een ontzagwekkend woord dat precies is zoals het klinkt, het is een fenomeen dat zich voordoet wanneer het onweer en bliksem tijdens een sneeuwstorm gebeuren. De omstandigheden moeten precies goed zijn om dit te laten gebeuren. Het weer moet nog steeds koud genoeg zijn om sneeuw te maken, maar de luchtlaag in de buurt van de grond moet warmer zijn dan de lucht erboven.
Als een onweersbui zweeft warme en vochtige lucht naar boven om onstabiele luchtkolommen te creëren, die vervolgens in wolken verdichten. Wanneer normale sneeuwstormen in de wolken hobbels ontwikkelen die torentjes worden genoemd, betekent dit onstabiele luchtstromingen die leiden tot neerslag zoals hagel en sneeuw.
Terwijl deze deeltjes tegen elkaar botsen, nemen de elektrische ladingen toe en worden ze vrijgegeven in de vorm van bliksem. Helaas, zelfs als je op de juiste plek bent om dit zeldzame weergebeuren te laten plaatsvinden, kun je het beste een flits van helderheid zien gevolgd door het gerommel van de donder.
5 Pancake Ice
Vreemde, bevroren leliebeschermers stippelen de rivier en bedekken het water met cirkels die tot 3 meter (10 ft) breed zijn.Deze ronde platen lijken op bijzondere Frisbees of pizza's, maar ze zijn gemaakt van ijs dat tot 10 centimeter (4 in) dik kan zijn.
Wanneer smeltende sneeuw zich ophoopt op een kalm wateroppervlak bij temperaturen beneden het vriespunt, worden de platen ijs tegen elkaar gebotst of in elkaar spatten om de ronde vormen te creëren met de verhoogde randen eromheen. In een meer turbulente oceaan worden de platen pannenkoekenijs over elkaar heen geduwd en uiteindelijk bevriest het in een stevige laag ijs.
Deze formaties zijn mooi en toch griezelig om te aanschouwen. Hoewel ze het meest worden aangetroffen in Antarctica, kunnen ze overal verschijnen als de omstandigheden goed zijn.
4 Rijp
De definitie in het Oud-Engels van "rijm" is "het uitdrukken van de gelijkenis van witte veren van rijp met de baard van een oude man." De vederachtige substantie is te zien met bomen, bladeren en struiken met een fijne laag ijskristallen op een ijzige dag , het uiterlijk van een winter wonderland.
Rijp is gemaakt op dezelfde manier als dauw. Wanneer waterdampmoleculen in contact komen met een grassprietje of een ander object in temperaturen beneden het vriespunt, vindt afzetting plaats. Depositie (wanneer de gasstatus direct naar de vaste toestand leidt) resulteert in het bedekken van gevederde ijskristallen. Hoe meer vocht in de lucht, des te dikker de coating als de vrieskou grotere en complexere patronen vormt.
3 Frogsicles
Naarmate de dagen korter worden en de temperaturen tot onder het vriespunt dalen, hebben verschillende dieren aanpassingen die hen helpen de komende winter te overleven. Terwijl de slaap draagt en ganzen naar het zuiden vliegen, heeft de houtkikker een verontrustende, griezelige strategie: hij laat zichzelf eenvoudigweg vastvriezen.
In tegenstelling tot de meeste kikkers, die zich in de modder onder meren isoleren, graven houtkikkers het land in. Het bladafval biedt weinig warmte en de lichamen van de kikkers sluiten al snel volledig af. Het hart houdt op te kloppen, de organen stoppen met functioneren en het bloed bevriest.
In andere organismen, bevriest bevriezing weefsels door de delicate structuren van de cellen te scheuren met ijskristallen. De cellen raken uitgedroogd en kunnen niet meer functioneren. De houtkikker vermijdt dit levensbedreigende dilemma door grote hoeveelheden glucose te produceren en het naar zijn cellen te transporteren om effectief als antivriesmiddel te werken.
Ureumgehaltes stijgen ook, wat meer bescherming biedt. Terwijl de cellen zelf niet bevroren zijn, bevriest het water in de huid, ogen en spieren en de buikholte rond bepaalde organen, waardoor de kikker zo vast als een blok wordt.
Wanneer de lente komt, ontdooit het dier van binnenuit. Het hart en de longen beginnen weer te functioneren en de kikker snelt weg alsof er niets is gebeurd.
2 Skypunch
Het lijkt alsof een gigantische hand naar beneden reikt en een stukje van de wolken wegscheurt, waardoor er een gapende wond in het midden van de hemel achterblijft. Is het een daad van God? Buitenaardse wezens? Of een bizarre wolkenformatie?
Skypunches (ook bekend als valstreak holes) doen zich voor wanneer de weersomstandigheden perfect op elkaar aansluiten. De waterdruppels in wolken moeten op een temperatuur onder nul zijn maar niet koud genoeg om sneeuw te maken. De wolkendruppels bevriezen niet normaal. In plaats daarvan blijven ze in positie als onderkoelde waterdruppeltjes.
Uiteindelijk veranderen sommige van hen in ijs en starten ook een kettingreactie van de rest van de dampbevriezing. De damp die niet in ijs verandert, verdampt, wat resulteert in een gat in de wolk.
Onderzoek heeft bevestigd dat passerende vliegtuigen verantwoordelijk zijn voor het starten van het vriesproces. Wanneer vliegtuigen door de wolk vliegen, koelt de lucht af tijdens het passeren van de vleugels en propellers van het vliegtuig. De koeling is voldoende om de druppels te bevriezen.
Hoewel skypunches het majestueuze werk lijken van een reus die door de wolken reikt, is het toch tenslotte het werk van de mens.
1 Icicles Of Death
Vergeet ijspegels. Brikelvormen vormen zich op de oceaanbodem en zijn net zo dodelijk als fascinerend. Zee-ijs vormt zich in de ijzige omstandigheden van de Noordpool en Antarctica. Zout lekt uit het ijs, wat het zoutgehalte van water verhoogt en het vriespunt verlaagt.
De dichtheid neemt ook toe. De zoute pekel wordt verhinderd om in ijs te veranderen en zakt in de veel warmere gebieden verderop in de oceaan, waardoor het omringende water bevriest en een brikel vormt. Wanneer de gigantische blauwe tentakel naar beneden draait om de zeebodem te raken, bloeit een stukje ijs onmiddellijk op en bevriest (d.w.z. doodt) alles wat het aanraakt.
"Ze zien eruit als omgekeerde cactussen die uit glas worden geblazen, als iets uit de verbeelding van Dr. Suess. Ze zijn ongelooflijk delicaat en kunnen breken met slechts de minste aanraking, "zegt Andrew Thurber, een professor aan de Oregon State University.
En toch kunnen de dodelijke zuilen ook de geheimen van het leven opleveren.
Bruno Escribano, een onderzoeker bij het Baskisch Centrum voor Toegepaste Wiskunde, legt uit: "[In het zee-ijs], je hebt een hoge concentratie aan chemische verbindingen, en je hebt ook lipiden, vetten, die de binnenkant van het compartiment omhullen. Deze kunnen fungeren als een primitief membraan - een van de voorwaarden die nodig zijn voor het leven. "
Deze componenten bevatten mogelijk ook de ingrediënten die nodig zijn om DNA te maken.