10 interessante opvattingen over de aard van de tijd
Tijd is zo alomtegenwoordig dat het absoluut alles omvat wat we doen, ons eigen bestaan inkapselen en dat van alles wat we weten. Men zou kunnen zeggen dat er buiten de tijd niets bestaat. Tijd is het stromen in een voorwaartse richting van alle dingen die bestaan, een onbepaalde voortdurende vooruitgang, elke seconde het laatste absorberen, het consumeren terwijl we vooruitgaan in het ruimte-tijd continuüm. Je bent dit nu aan het lezen, en je bent ook een tijdje geleden.
Maar voor zo'n permanente bevestiging van ons leven, is tijd eigenlijk vrij flexibel en veel meer beschrijvend dan de gegeven intuïtie die we ervan hebben. Hoe kan tijd onze levens, onze gedachten, onze percepties beïnvloeden? En is tijd even rechtlijnig als het lijkt op onze intuïtie, onze ervaring ervan? Wat zijn de verschillende manieren waarop we over de tijd kunnen denken en wat kunnen we ervan leren? Tijd kan een vast punt zijn, zoals 11:14 PM op dinsdag 12 mei, of een meting tussen twee punten, zoals in één seconde of één minuut in het continuüm van de stroom van alle dingen. Deze seconde zal nooit meer bestaan. Hier zijn tien interessante tijdbegrippen om je een genuanceerder beeld te geven van dit fascinerende deel van het weefsel van ons bestaan.
10 lineaire tijd
Dit is de eerste, meest intuïtieve versie van de tijd die er is, de eenvoudige ervaring die de tijd als een lijn ziet en naadloos van het ene moment op het andere wordt gestreamd. Wanneer we de tijd op een rechte lijn uitzetten, is dat lineaire tijd, een lineaire weergave van hoe de tijd werkt. In lineaire tijd moet elk moment noodzakelijkerwijs de vorige opvolgen als de tijd vloeit en elke seconde smelt in de volgende.
Dit is bijna vanzelfsprekend hoe we naar de tijd kijken, als in één richting bewegend, van verleden naar toekomst, maar lineaire tijd is veruit nergens de enige conceptie van tijd. Niet-lineaire tijd daarentegen is een concept dat door de moderne wetenschap en filosofie wordt geformuleerd en waarin wordt gesteld dat, in tegenstelling tot de typische verleden-huidige-toekomstige modus van bestaand dat alle dingen delen, er meerdere versies kunnen zijn van dit huidige moment waarin we momenteel wonen , anders ervaren door de onderwerpen en objecten in elk. Volgens niet-lineaire tijd zijn temporele verwijzingen slechts menselijke markeringen die we gebruiken om verschillende momenten op te slaan en bij te houden tijdens de overgang van tijd, maar dit betekent geenszins dat tijd noodzakelijkerwijs eenvoudig is. Eigenlijk is niet-lineaire tijd waarschijnlijk de gezondste manier om tussen twee momenten naar de tijd te kijken.
9 Circular Time
Circulaire tijd is ons ook heel bekend; het is een tijdframe dat zich herhaalt, meestal op een voorspelbare routine, zoals de klok die rond en rond en oneindig doorloopt, altijd terugkomend op dezelfde nummers waarmee het begon. We kunnen ook weken, maanden en jaren als rondschrijven beschouwen. Het concept van circulaire tijd dateert uit de oude Hebreeuwse filosofie. Omdat de tijd circulair is, volgens de oude Hebreeën, is het ook oneindig.
Zeker, veel oude culturen gebruikten de uurwerkachtige bewegingen van de zon en de maan om de toekomst van hun leven te planten, te plannen en te voorspellen. De oude Grieken waren zeer bekwaam in astronomie en landbouw, beide die sterk afhankelijk zijn van het concept van circulaire tijd of cyclische tijd. Dus dachten zij, de Maya's en nog veel meer oude culturen dat de tijd circulair was en dat de gebeurtenissen wegebden en stroomden, komen en gaan, geboren en afsterven, alleen om weer terug te komen.
Het lijkt ons misschien vreemd vandaag, maar voor het grootste deel van de menselijke geschiedenis werd de tijd als volledig circulair beschouwd; ze zagen het niet als lineair, stromend vooruit van het ene moment in het volgende en konden de tijd als zodanig zelfs niet conceptualiseren. Dagen in nachten, terug in dagen, om 's nachts opnieuw te worden ingeslikt. In feite was de Gregoriaanse kalender, de meest gebruikte kalender ter wereld die we allemaal kennen en liefhebben in de hedendaagse westerse cultuur, nog niet eens geformuleerd tot 1582.
8 Reële duur
Fotocredit: George Grantham Bain Collection (Library of Congress)De volgende fascinerende manier van kijken naar de tijd is behoorlijk verschillend van wat we tot nu toe hebben besproken. Dit is echte duur (ook gewoon duur genoemd), van de filosoof Henri Bergson. Voor Bergson is werkelijke duur onze "geleefde tijd" of de tijd die we van binnenuit ervaren en onze interpretatie daarvan, die radicaal anders kan zijn dan de tijd die we objectief zien, gemeten door de natuurwetenschappen. In tegenstelling tot de lineaire of circulaire tijd, die altijd hetzelfde zijn in kwaliteit en ervaring, is echte duur de manier waarop we tijd ervaren vanuit onze individuele wereldbeelden: laten we zeggen dat je een hap uit een yoghurt neemt en dan achterover leunt en uit een blik staart venster gedurende één minuut in lineaire tijd. De volgende minuut slaat iemand zo hard als je kan met een hamer je voeten op. Die twee minuten zullen als compleet verschillende soorten tijd gaan voelen, omdat de ervaringskwaliteiten die we bij elk van deze tegenkomen, heel verschillend zijn.
Werkelijke duur, in tegenstelling tot de andere genoemde vormen van tijd, kan niet los worden gezien van de ervaring van die tijdsduur. Dit is interessant om op te merken, omdat Bergson de wetenschap sterk bekritiseerde vanwege de toepassing van ruimtelijke concepten op tijd en het een rigide, wiskundig, ziel-dood ding maakte, verstoken van menselijke of dierlijke ervaringen. Dit roept de vraag op: wat heeft een notie van tijd te maken als er niet iemand is om het waar te nemen? In tegenstelling tot de tijd deelt echte duur zijn eigenschappen met de intensiteit, situatie, gebeurtenissen en omgeving van de ervaringsdeskundige en kan alleen geleefd worden met verwijzing naar de kwalitatieve ervaringen die plaatsvinden in die tijd.Zou je tenslotte een jaar in coma en een jaar willen doen waar je elke dag van hield, elke dag hetzelfde te zijn? In echte tijdsduur is de tijd volledig afhankelijk van wat er gedurende dat tijdsbestek gebeurt.
7 Tijdelijkheid
Tijdelijkheid is een ander filosofisch concept dat betrekking heeft op de tijd. Tijdelijkheid is de filosofische studie van het verleden, het heden en de toekomst, en wat zij voor ons betekenen, de bewuste agenten die ons leven leiden. Als tijd de studie is van een lineair pad langs een as, of een cirkelvormige beweging waarin alle dingen herhalen, en echte duur de ervaring van tijd is zoals we het van binnenuit beleven, dan is tijdelijkheid de focus op hoe dingen veranderen. Tijdelijkheid is het werkelijke effect van tijd, zoals een banaan van een onrijpe toestand naar rijp, naar rot gaat, of hoe een lichaam langzaam uiteenvalt over een reeks dagen, weken, maanden en jaren. Terwijl de dagen, weken, maanden en jaren de tijdmetingen zijn, vindt het concrete proces van ontbinding plaats door tijdelijkheid.
Sinds de tijd van Augustinus hebben filosofen geprobeerd om het verschil tussen tijd en tijdelijkheid te plagen door te noteren dat tijd, in tegenstelling tot tijdelijkheid, alleen gemeten kon worden buiten het kader van de eeuwigheid, terwijl tijdelijkheid het proces was om naar de eeuwigheid te gaan, en als een puur proces, eerder dan meting, tijd was een intrinsiek onderdeel van het maken (of ontvouwen) van de eeuwigheid. Aangezien elk moment naadloos in de volgende stroomt, kan het menselijk bestaan niet plaatsvinden zonder deze constante overgang naar de toekomst. In tegenstelling tot lineaire tijd, die een abstractie is tussen twee momenten en die inherent betekent dat de tijdmeting moet stoppen, is tijdelijkheid constant, voortdurend en voor altijd in beweging en moet plaatsvinden in verwijzing naar andere veranderende dingen.
6 Relationisme
Relationisme is een concept van tijd dat al heel lang bestaat. Het is de helft van de dichotomie tussen relationisme en absolutisme (soms ook aangeduid als 'substantialisme'), een voortdurend debat in de filosofie en de wetenschappen. Relationisme houdt in dat tijd niet kan bestaan buiten de veranderende gebeurtenissen en bewegingen van objecten die door de tijd heen gaan en die het verloop van de tijd vormen zoals het universum het ervaart. Gerangschikt als het debat tussen tijdelijkheid en lineaire tijd, tracht het realtionisme uit te leggen dat tijd zich niet eenvoudigweg abstract ontvouwt in een voorwaartse richting, maar dat het eerder een inherent product is van de verandering die wordt geschonken aan de objecten die de totaliteit vormen van ruimte. Kortom, het relationisme maakt de bewering dat er zonder verandering geen tijd kan zijn en dat de twee een en dezelfde zijn.
De meer belangrijke filosofische onderbouwing hier is dat ruimte en tijd, in de theorie van het relationisme, niet onafhankelijk bestaan als werkelijke objecten of dingen, maar slechts abstracties zijn, wiskundige voorstellingen die niet echt iets te maken hebben met de echte objecten die het ruimte-tijd continuüm vormen.
5 Absolutisme
Absolutisme is nogal het tegenovergestelde van het relativisme: sluit je ogen een seconde en zie een uitzetting, een uitgestrekte uitsparing van zwarte, lege ruimte. Er bestaat geen licht; er is niets. Het is letterlijk gewoon een enorme lege leegte van zoet, mooi niets. Bestaat hier tijd? Bestaat het zonder enige voorwerpen om het te vullen, elke verandering gaande? Is tijd een weefsel van dit hypothetische universum dat je aan het dromen bent? Of is elk moment hetzelfde als het volgende moment, waardoor de tijd teniet wordt gedaan als een concept dat enige betekenis heeft? Bovendien, als tijd een meting is, wat zou dan op zo'n plek worden gemeten? En als wetenschap (of filosofie) de bespreking van concrete feiten van de werkelijkheid is, hebben dergelijke hypothetici dan zo'n plaats in onze denkprocessen, of moeten we ons houden aan dat wat in de naam van intellectuele eerlijkheid falsifieerbaar is?
Ongeacht je gedachten over deze vragen, houdt het essentialisme in feite in dat tijd en ruimte een soort van containers of raamwerken zijn waarin de objecten van ons universum bestaan, in plaats van het idee dat ruimte-tijd direct gerelateerd is aan de objecten die er in bestaan. Dus, denk je dat tijd en ruimte kunnen bestaan in een vacuüm van het niets?
4 Presentisme
Heb je ooit een van die diepe, peinzende momenten gehad waarin je je afvroeg of nu alles is dat bestaat en alles wat je bent? Zoals nu, op dit moment? Presentisme is een zeer echte filosofische gedachtegang, waarin voorstanders geloven dat het moment waarop je remmend bent nu alles is wat kan worden gezegd dat het bestaat, dat het verleden en de toekomst niet echt zijn maar eerder hersenspinsels van onze verbeelding.
Hoewel het present is, in alle opzichten, eigenlijk helemaal waar is op een persoonlijk niveau, ongeacht hoe contra-intuïtief het lijkt, zoals we weten, we werden hier niet eenvoudigweg op dit moment geplaatst en hebben duidelijk een uitgebreid verleden waaruit we hebben geleerd en werd, het presentisme strekt zich zelfs uit tot objecten en de aard van de dingen die ons universum belemmeren. Presentisme gaat nog een stap verder door te zeggen dat de objecten die hier en nu bestaan de enige dingen zijn waarvan kan worden gezegd dat ze bestaan, en alles dat eerder zou hebben bestaan, zoals je mobiele telefoon vijf seconden geleden, werd weggevaagd en vernietigd als elk moment bloedde in de volgende - dat de huidige realiteit de enige realiteit is.
3 dimensionaliteit
Sinds Phythagoras het driedimensionale model van ruimte introduceerde dat we tegenwoordig kennen en waar we dol op zijn, hebben de dimensies van hoogte, breedte en lengte, tijd en ruimte netjes naast elkaar gezeten. Tijd, zo werd gezien, is altijd de vierde dimensie geweest.Eeuwenlang werden ruimte en tijd behandeld als afzonderlijke entiteiten tot rond de late jaren 1800, toen de vraag begon te worden voorgesteld en uiteindelijk tot een hoogtepunt kwam met Einstein's relativiteitstheorie: zijn tijd en ruimte een solide weefsel van het bestaan dat ruimte-tijd wordt genoemd ( of tijdruimte)?
Dimensionaliteit verwijst naar het debat over waar precies de tijd past in de dimensies van de ruimte. Of zijn ze een? Deze vraag is een oude one-can-time onafhankelijk bestaan zonder ruimte? Of kan ruimte bestaan zonder tijd? Dit heeft ons gebracht tot de heersende doctrine, het idee van vierdimensionale ruimte-tijd, waar je de tijd niet uit de ruimte kunt plagen. De X-, Y- en Z-as, samen met de plaats in de tijd, worden gestold tot één vloeibaar weefsel. Dit verklaart veel van de onderbouwing van onze moderne wetenschap, dankzij het werk van Albert Einstein.
2 Metabole invloed
De moderne wetenschap is begonnen met het onthullen van enkele serieus vreemde dingen, omdat we de tijd hebben losgemaakt van de elementaire cirkelvormige en lineaire opvattingen. Een van de nieuwere ontwikkelingen houdt verband met de relatieve tijd, hoe objecten en entiteiten tijden ervaren op verschillende manieren, met verschillende snelheden, of zich ontvouwen met verschillende snelheden. Er is een verband tussen de metabole snelheid en de tijdsperceptie. Kort gezegd, kleinere dieren met hogere metabole snelheden, zoals muizen en kolibries, ervaren de tijd als langzamer en lijken daarom sneller in actie te komen. Een snelle blik op een kolibrie die rondrijdt of een muis die door je keuken snelt, en je vraagt je af hoe zo'n klein dier met relatief kleine spieren zo snel kan bewegen in vergelijking met grotere mensen met onze langzame, logge bewegingen.
Dit is niet echt iets dat verschillende soorten omvat; tegenwoordig gelooft men dat onze hogere metabolische snelheid als kind de reden is dat we de tijd als zo langzaam ervaren, met dagen als jaren aanvoelend. Natuurlijk, als iedereen die lang genoeg heeft geleefd kan getuigen, hoe langer je leeft, hoe meer tijd het lijkt te versnellen. Dit is niet alleen vanwege onze ervaring of "wennen aan" de tijd, maar omdat onze metabole snelheden afnemen naarmate we ouder worden.
1 Dierlijke waarneming van tijd
Je hebt gehoord van "hondenjaren?" Nou, het blijkt dat er eigenlijk een kern van waarheid achter zit. Perceptiegewijs leven kleinere dieren in een slow-motion-bestaan dat heel anders is dan dat van ons. Stel je een seconde voor dat tijd geen vast ding is, dat de echte duur, of ervaren tijd waar we eerder over spraken, de centrale eenheid van tijd is. Dan zou het veilig zijn om te zeggen dat verschillende dieren kunnen worden geprogrammeerd om elke seconde te "tikken" met een andere ervaringssnelheid. Het fundamentele tempo dat elk moment perceptief naar de volgende gaat, zou voor sommige dieren sneller zijn en voor anderen langzamer - dit lijkt zelfs zo te zijn, voor zover de moderne wetenschap dat kan.
Stelt u zich eens voor dat uw computer de fundamentele tijdwaarnemer is. Zoals we allemaal weten, verwerken computers elke keer dat we een nieuwer, sneller apparaat krijgen, verschillende hoeveelheden informatie, zodat je alleen kunt concluderen dat de verwerkingssnelheid van de computer het vermogen is om de tijd te ontcijferen terwijl deze zich van binnenuit ontvouwt. Tijd is dus flexibel, in verhouding tot de snelheid waarmee onze hersenen de binnenkomende gegevens kunnen verwerken en het verschil tussen verschillende organismen is niets anders dan het metabolisme, de fundamentele snelheid waarmee een organisme al zijn levensprocessen uitvoert. Dit gebeurt natuurlijk allemaal op biologisch niveau. Honden, bijvoorbeeld, ervaren de tijd niet op dezelfde manier als mensen, omdat ze het geheugen en de herinneringscapaciteiten missen waarmee we naar gebeurtenissen in het verleden kunnen verwijzen. Ze begrijpen de tijd door een reeks herhaalde biologische functies, terwijl we ze ervaren in relatie tot onze concrete herinneringen, die we, in tegenstelling tot hen, zich in een oogwenk kunnen herinneren aan een ruw idee van de gebeurtenissen die nu plaatsvinden en wat te verwachten van hun duur.
Zoals Einstein zelf ooit zei: "Als een man een uur lang bij een mooi meisje zit, lijkt het een minuut. Maar laat hem een minuutje op een hete kachel zitten - dan is het langer dan elk uur. Dat is relativiteit! "Tijd is dus op zijn best een flexibele constructie van de geest, een die vele gezichten heeft, vele manieren om ernaar te kijken en deze te ervaren. Naarmate we verdergaan in de toekomst, zal ons begrip van de tijd alleen maar meer en meer bizar en ongebruikelijk worden.