Delen:
Top 10 fascinerende vondsten over oude handel
In het verleden betekende handel het verschil tussen groei en macht of een worstelend dorp. De beloning zorgde ervoor dat de oude handel opmerkelijk geavanceerd werd. Toch blijven er ontbrekende stukjes over handelaren, hun netwerken en wat er van eigenaar veranderd is.
Recente vondsten staken enkele gaten dicht, maar maakten het hele fenomeen alleen maar boeiender. Onderzoekers ontdekten dat dezelfde waar verschillende waarden voor verschillende groepen bevatte, gewone moderne items waren alleen voor de rijken, en relaties bestonden in samenlevingen en landen die nog nooit eerder mogelijk werden geacht.
Maar handel had ook zijn duistere kant. Het verspreidt ziekte en de mogelijkheid om te plunderen.
10 Een Maya-marktplaats
Lange tijd geloofden geleerden dat de Maya's geen marktplaatsen hadden. Dit kwam voort uit het idee dat de elite voedsel verstrekte aan burgers voor diensten en loyaliteit, waardoor de behoefte aan handel werd afgeschaft.
Maar Maya-steden hadden meer mensen dan hun boerderijen konden voeden. Zelfs onderzoekers konden dit feit niet missen. Ook, van AD 300-900, bevatten nederzettingen open ruimtes zonder duidelijk doel. Deze gebieden waren groot genoeg om marktplaatsen te zijn en in 2007 werden monsters vergeleken met een moderne markt.
Eerst werd de grond opgeschept van Chunchucmil op het schiereiland Yucatan. In het laboratorium zochten tests naar fosfor, een chemische stof die voorkomt in alle biologische producten. Elke voedselmarkt zal stukjes en beetjes achterlaten. Wanneer ze ontleden, blijft de veerkrachtige fosfor in de grond.
De resultaten toonden aan dat de open gebieden tot 40 keer meer fosfor bevatten dan de Mayaanse straten of patio's. Guatemala houdt de laatste markt nog steeds handelend op een aards oppervlak. Het leverde een vergelijkbare chemische handtekening op de oude monsters. Dit was genoeg om te bewijzen dat de Maya's een markteconomie hadden.
9 citroenen voor de Elite
Citroenen waren de kaviaar van gisteren. In het oude Rome waren ze alleen beschikbaar voor diegenen die ze konden betalen. Al meer dan 1000 jaar waren er slechts twee citrusvruchten bekend in de Middellandse Zee - de citron en de citroen. De laatste was zeldzaam genoeg in Rome om erg duur te zijn en werd door de rijken gewaardeerd om zijn smaak en geneeskrachtige eigenschappen.
Een studie uit 2017 wees uit dat citroenen 400 jaar na het citron in de Middellandse Zee voor het eerst in de smaak vielen. In Rome werd de vroegste citroen gevonden in het Forum Romanum en de stukken dateerden uit een tijd tussen de late eerste eeuw voor Christus en de vroege eerste eeuw na Christus.
Uiteindelijk kwamen er andere citrusvruchten uit Zuidoost-Azië - de sinaasappel, mandarijn, limoen en pomelo. Ze werden echter als normale contante gewassen beschouwd, terwijl de citroen en citron exclusief bleven en alleen in handen waren van de rijken.
8 Ierland Valued Foreign Gold More
Een verrassende ontdekking werd gedaan toen een recente studie zich concentreerde op Iers goud. De artefacten zijn gemaakt in de Bronstijd al in 2500 voor Christus. Analyse wees uit dat het goud niet van eigen bodem was, maar waarschijnlijk afkomstig was uit Cornwall. Importeren was niet nodig. Het goud van Ierland was overvloedig en gemakkelijk verkrijgbaar.
Toch leken de goudsmeden liever hun voorraad een beetje 'buitenlandser' te zijn. Het was hetzelfde edelmetaal, maar geïmporteerd goud uit Cornwall had de artefacten wellicht exotischer kunnen maken. Rond dezelfde tijd daalde er lokaal goud in Cornwall en het zuiden van Groot-Brittannië. Dit suggereerde dat de enige waarde die ze daarin zagen, was als iets dat moest worden verhandeld.
Vandaag de dag heeft goud een universele financiële waarde. Maar de goudhandel Irish-Cornwall bewijst dat het gele metaal in de oudheid door verschillende mensen om verschillende redenen werd begeerd - een ruilstuk, vreemd materiaal, een religieus element, of als iets met bovennatuurlijke vermogens. Toch heeft de glinsterende substantie nooit haar waarde verloren, zelfs als niemand het er echt over eens was waarom ze het koesterden.
7 De Niizawa Senzuka-schotel
In 2014 onthulde een klein glasplaatje nog een onverwachte handelsroute uit de oudheid. Met een diameter van 15 centimeter (5.9 in) werd het aantrekkelijke gerecht gevonden in een heuvel in Japan. Niizawa Senzuka is een nationaal belangrijke grafsite en de heuvel die de plaat bevatte, werd gebouwd in de late vijfde eeuw na Christus.
Tests onthulden dat het donkerblauwe glas enkele eeuwen ouder was en dat het gesmeed was in de Romeinse Middellandse Zee. Het bevatte kalk en silica in vrijwel identieke hoeveelheden als die gevonden in bekend glaswerk uit deze tijd en locatie.
De aanwezigheid van antimoon verfijnt het giswerk rond zijn leeftijd. Romeinen stopten met het gebruik van het metalen element in de tweede eeuw. Het blijft onzeker hoe vroeg de verhoogde plaat vervaardigd kon zijn, maar het was enige tijd of voordat antimoon uit de mode raakte.
De afwerking suggereerde dat het in Perzië was geschilderd voordat het zijn weg naar Japan vond. Dit onthult niet alleen de handel tussen de Japanners en de Romeinen, maar het laat ook zien dat de internationale handel tussen het Oosten en het Westen eerder begon dan eerder werd gedacht.
6 Chinese handelaars bezochten Aboriginals
De Japanners hebben misschien Romeinse platen besteld, maar de Chinezen hebben een Aboriginal-gemeenschap bezocht. In 2014 werd een enkele munt gevonden op Elcho Island. Het werd al snel geïdentificeerd als een koperen munt geslagen 1736-1795 in China tijdens de Qing-dynastie.
De eerste in zijn soort die te vinden is in Noord-Australië, het ondersteunt contact tussen de lokale bevolking van dit afgelegen eiland en China. Het is het enige bewijs dat de Chinese trepanghandel deze hoek van Australië bereikte.
De kopers waren mogelijk niet etnisch Chinees maar de Macassan-bevolking uit Indonesië. Ze gedroegen zich als de middelste man en verkochten de trepang (zeekomkommer) op hun beurt aan de Chinezen.
De munt is wellicht de eerste van vele dingen die verband houden met de handel met China, maar het is oud nieuws voor de Aboriginal-gemeenschap. Hun mondelinge geschiedenis vermeldt transacties met Chinese handelaren en dat hun munten mooie visserijgewichten maakten.
5 Society of Chocolate Lovers
Chocolade was een gegeerd drankje in het oude Amerika. Er is veel bekend over de liefde van de Maya en de Azteken voor de cacaoboon, die vloeibaar en schuimig werd geserveerd. Maar er was weinig bewijs voorhanden over de invloed van chocolade in het Amerikaanse zuidwesten.
Onlangs keken onderzoekers naar 75 kleipotten van twee elite-locaties - Pueblo Bonito, daterend van rond 900 na Christus, en Los Muertos in Arizona uit de 14e eeuw. Nog eens acht kwamen uit huishoudens van lagere klassen.
De wetenschappers waren op zoek naar de vingerafdrukken van chocolade-theofylline, cafeïne en theobromine. Ze kwamen op een grote manier opdagen. Tweederde van de elite potten en alle acht van de schepen die toebehoorden aan gewone burgers, waren positief getest.
Hieruit bleek dat chocolade door alle lagen van de bevolking werd gewaardeerd en in enorme hoeveelheden werd geïmporteerd. Ze lieten ook niet duizenden kilometers om hun oplossing te vinden. De handel tussen de twee partijen bleek uitgebreid te zijn. De cacao werd waarschijnlijk betaald in turkoois, dat rond 900 AD in Meso-Amerika (Mexico en Midden-Amerika) populair werd.
4 De tweede Otzi-bijl
Otzi werd bekend toen zijn gemummificeerde overblijfselen in 1991 werden gevonden aan de Italiaans-Oostenrijkse grens. Een van de 5300-jarige bezittingen van de man was een fijne koperen bijl. Analyse van het metaal suggereerde dat het afkomstig was uit Zuid-Toscane. Dit impliceerde een handelsroute tussen de Alpen en Midden-Italië, een langeafstandsaangelegenheid die volgens wetenschappers 5.300 jaar geleden niet haalbaar was.
In 2017 verscheen nog een koperen bijl. Hoewel Otzi nergens in de buurt was, is er een verband tussen zijn wapen en de nieuwe vondst. Ontdekt in het dorp Zug-Riedmatt in Zwitserland, had het dezelfde vorm als de Otzi-bijl. Hoewel kleiner met de helft, werd het blad ook gemaakt van koper gedolven in Zuid-Toscane.
De locaties van beide assen lagen honderden kilometers verwijderd van hun onderlinge bron. Alleen langeafstandshandel kan de verschillen in herkomst en waar ze zijn gevonden voldoende verklaren. De nieuwe bijl, beschreven als zowel een wapen als een gereedschap voor algemene doeleinden, werd gesmeed ergens tussen 5.100 en 5.300 jaar geleden. Dit is ongeveer hetzelfde tijdsbestek waarin Otzi stierf.
3 oude Romeinse barcodes
Monte Testaccio is een kunstmatige heuvel in het centrum van Rome die is gemaakt van scherven van klei. Ongeveer 25 miljoen van hen. De stukken behoren tot talloze amforen die drie eeuwen lang waren gebroken en op elkaar gestapeld.
In 2015 onderzochten archeologen 's werelds grootste Romeinse vuilnisbelt. Meer als een schatkamer voor hen die houden van de fijne kneepjes van de geschiedenis, het onthulde veel over wat de Romeinen ronddreven in potten. Ze waren ook geen handgrote mokken. Elke amfoor woog 30 kilo (66 lb) leeg als hij leeg was en meer dan 100 kilogram (220 lb) wanneer hij werd gevuld met wijn, vissaus of olijfolie.
In tegenstelling tot de meeste oude potten, hoeven onderzoekers niet te raden wat deze schepen bevatten. Elke pot kreeg het equivalent van een streepjescode - een inscriptie over inhoud, gewicht, oorsprong, naam van de maker van het potje, toen het naar Rome vertrok, de datum van aankomst, wie het had geïmporteerd en betaalde belastingen. Deze informatie stelde wetenschappers in staat om het complexe web in de Middellandse Zee in kaart te brengen dat goederen bijna 2000 jaar geleden naar Rome bracht.
Tegenwoordig is de 49 meter hoge heuvel nog steeds in gebruik, maar om verschillende redenen. Verschillende op de begane grond gegraven grotten dienen als opslagruimten, wijnkelders, nachtclubs en restaurants.
2 Vikings waren geweien verkoopsters
Historisch gezien was het begin van de Vikingtijd juni 793. Die maand zeilden de Noren over naar een Engels eiland genaamd Lindisfarne en ontsloeg het. Echter, een 2015 studie van kammen gesneden uit rendiergeweien verandert het verhaal van Viking en het kan een verrassend vredig begin hebben.
De kammen werden teruggevonden in Ribe, een van de oudste nederzettingen in Denemarken en een bruisend handelsknooppunt. Rendieren zijn niet afkomstig uit Denemarken, maar ze hebben hun gewei afgeworpen in heel Noorwegen. Voordat de Vikingen rovers werden, verbeterden ze waarschijnlijk hun beroemde maritieme vaardigheden door gewei te nemen naar de markt van Ribe. Gewei kammen waren big business in deze tijd en de eeuwen die volgden.
Aldus begon het echte Vikingtijdperk al in 725 toen de Noren vindingrijke handelaren werden. Dit geeft geloof aan een oude theorie dat kusthandel een rol speelde bij het vormgeven van de meer gewelddadige Viking-expedities. Alvorens de kammen aan Noorwegen te verbinden, was het moeilijk om te bewijzen dat verre Scandinaviërs Ribe zo vroeg bezochten. Nu is het waarschijnlijk dat het bezoeken van handelssteden de Vikingen de training en stimulans gaf om over te schakelen naar het plunderen van andere landen.
1 Vrouw uit Hoxne
De Vikingen verspreiden meer dan alleen terreur en kammen. Er is ook een sterke mogelijkheid dat ze melaatsheid naar Zuidoost-Engeland brachten. De plunderaars ruilden eens een populaire rode eekhoorns. De vacht en het vlees van de dieren werden gewaardeerd en sommige werden als huisdieren gehouden.
Zo'n dertig jaar geleden werd in een dorpje Hoxne de schedel van een vrouw gevonden. Ze was lang geleden gestorven, tussen AD 885 en AD 1015. Haar gezicht vertoonde tekenen van vreselijke misvorming en de recente analyse van het bot identificeerde een merkwaardige vorm van lepra. Het infecteerde andere delen van Engeland pas honderden jaren later. Maar tijdens haar leven had het al Scandinaviërs in Denemarken en Zweden, thuis van de Vikingen, verrukt.
Het is moeilijk te zeggen hoe de vrouw lepra ving.Maar gelet op de oorsprong van de stam, is het waarschijnlijk dat het gebeurde vanwege de handel in rode eekhoorns. De dieren werden getroffen door een nauw verwante versie van de ziekte.
De Hoxne-vrouw was niet het enige slachtoffer. Het lijkt erop dat melaatsheid eeuwenlang in Zuidoost-Engeland bleef bestaan. Een ander slachtoffer van dezelfde stam was een man uit Great Chesterford die stierf tussen AD 415 en AD 545.