Delen:
10 Ontdekkingen in Amber die onze kijk op de prehistorie veranderen
Miljoenen jaren geleden vloeiden bomen met hars die alles vasthield wat het aanraakte. Resin-turning-edelsteen, barnsteen is een tijdloos conserveermiddel dat snapshots van prehistorische momenten mogelijk maakt. Planten en dieren zien eruit alsof ze slapen, en zulke verse exemplaren hebben het grimmige vermogen om de hoop en theorieën die over het verleden worden gehouden, te veranderen.
10No Jurassic Park
Na alle beschikbare technologie te hebben geprobeerd om oud bijen-DNA uit copal (een jongere versie van barnsteen) te extraheren, hebben wetenschappers geconcludeerd dat het op korte termijn opkloppen van een dinosaurus onmogelijk is - althans niet uit de bloed-vergulde-mosquito-in-amber verhaallijn populair gemaakt door de film Jurassic Park.
Ondanks het gebruik van zeer geavanceerde methoden, overleefde geen enkel DNA binnen de copal, en dat is waar alle hoop op het creëren van een T-Rex sterft. Als de bouwstenen van het leven niet kunnen overleven in Copal, dat 60-10.600 jaar oud kan zijn, dan is er weinig kans dat het levensvatbaar blijft in barnsteen, dat vele miljoenen jaren ouder is.
Niemand weet echt hoe lang DNA overblijft. Het verval van DNA is nog steeds geen exacte wetenschap, en een voorlopige theorie stelt dat de limiet een millennium is - als bevroren onder ideale omstandigheden.
9Onbekende Gedrag ontdekt
Diep in een barnsteen vond een CT-scan iets unieks. Een volwassen eendagsvliegen had een lifter op zijn rug: een klein springstaartje was bevestigd met behulp van de antennes. Het 16 miljoen jaar oude paar is het eerste bewijs van elke soort die een eendagsvlieg als rit gebruikt.
Door bijna 3000 röntgenstralen samen te voegen, creëerden wetenschappers een 3D-beeld van de twee wezens. Dit bood een accurate en baanbrekende manier om het tot nu toe onbekende gedrag waar te nemen. Ze konden veilig digitaal ontleden en verborgen details zien, zoals de springstaart die probeerde weg te springen net toen de hars het doodde. Omdat springstaarten zo moeilijk vast te pinnen zijn, is het zeer waarschijnlijk dat dit gedrag zich in moderne tijden voortzet, net onopgemerkt.
8Oxygen Mystery
Bellen gevangen in barnsteen waarschuwden wetenschappers voor een intrigerend mysterie. De tijdcapsules uit de oudheid werden verzameld van 16 locaties over de hele wereld en werden met hun bubbels opgezogen met een quadrupool-massaspectrometer. De lucht die in de val zat, onthulde dat dinosaurussen een atmosfeer ademen die veel rijker was aan zuurstof dan vandaag.
In het Krijt-tijdperk, 67 miljoen jaar geleden, snuffelden wezens longvols van 14 procent meer zuurstof. Toen lucht in jongere barnsteen werd bestudeerd, daalde het zuurstofgehalte geleidelijk van het late Krijt tot het vroege Tertiaire tijdperk - een boog die volgde op de ondergang van de dinosaurussen. Het is mogelijk dat de zuurstofrijke atmosfeer nodig was om dinosaurussen te laten bloeien, vooral degenen die meer wogen dan een huis.
7LSD Grass
Dino-herbivoren hebben zich misschien verspreid op een psychotrope schimmel. Called Palaeoclaviceps parasiticus, het is vergelijkbaar met de moederkoren van vandaag, die wordt gebruikt om LSD te maken.
Het bewijs van deze enge gedachte (stel je een enorme, bedwelmende, duizelingwekkende sauropode voor) kwam uit de barnsteenmijnen in Myanmar. Een brok van 100 miljoen jaar oude barnsteen hield de vroegste grasfossielen die ooit werden ontdekt en klampte zich eraan vast aan het donkere hallucinogene. Het is waarschijnlijk dat planteneters regelmatig dit met gras begroeide gras consumeren.
Onderzoekers weten niet precies hoe het dinosaurussen beïnvloedde, maar ze hadden dezelfde ernstige symptomen kunnen hebben als moderne dieren die ergot-hallucinaties, gangreen, hun balans, intense pijn en epileptische aanvallen hebben gebruikt. Tijdens de Middeleeuwen stierven duizenden mensen soms wanneer rogge-besmette rogge brood maakte. De Myanmar-barnsteen bewijst dat deze vreemde parasiet al bestaat sinds de dageraad van de grassen zelf, en het is sindsdien altijd geweest met gewassen en weiden.
6Survived The Asteroid
Een oogstman gevonden in barnsteen kan meer onthullen over hoe de gebeurtenis van de dinosaurus uitsterven arachniden beïnvloedde. Dit specifieke familielid van spinnen stierf ongeveer 100 miljoen jaar geleden en is bijna identiek aan moderne hooiwagens. Onderzoekers zijn geïntrigeerd door deze zeldzame vondst uit het Mesozoïcum, omdat deze kon onthullen hoeveel spinachtige groepen de catastrofe hebben weten te overleven die de dinosauriërs heeft uitgeroeid.
De dinosaurussen hadden hun lot bezegeld door wat volgens de meesten nog steeds een dodelijke asteroïde-aardse botsing was, ongeveer 65 miljoen jaar geleden. Latere post-extinctie oogstmannen lijken erg op dit exemplaar, dus zijn afstamming moet de oude catastrofe hebben overleefd. Spinachtigen bleken te hebben gesneden met de asteroïde en de gevolgen daarvan en kwamen relatief ongeschonden uit de andere zijde.
5Continentale geschiedenis opnieuw geschreven
Het Indiase subcontinent brak ongeveer 150 miljoen jaar geleden vanuit Antarctica, bleef gescheiden totdat het Azië ongeveer 50 miljoen jaar geleden omhelsde. Geologisch bewijs ondersteunt dit, maar nieuwe amber ontdekkingen verstoren de appelwagen.
Toen onderzoekers Indische amber uit de isoleerperiode oplosten, verwachtten ze soorten te vinden die op een unieke manier waren geëvolueerd. Gezien het feit dat het subcontinent gedurende 100 miljoen jaar geen externe DNA-invloed had, was dat een redelijke verwachting. In plaats daarvan waren de 700 insecten en spinnen nauw verwant aan andere fossielen in Europa, Australië, Nieuw-Guinea en tropisch Amerika.
Wetenschappers geloven nu dat er tussen deze plaatsen nog een verband bestaat. De fauna van India evolueerde niet geïsoleerd. Plantaardige materie in de barnsteen suggereert ook dat het landschap leek op moderne bossen en dat regenwouden ouder zijn dan eerder werd aangenomen, waarschijnlijk daterend uit de tijd nadat de dinosaurussen waren uitgestorven.
4New Ant Origin
Wetenschappers kunnen alleen een beeld vormen van het prehistorische leven met de beschikbare puzzelstukjes. Verschillende van dergelijke stukken kwamen in de vorm van fossielen die werden gevonden in Noord-Amerika en Zuid-Azië. Omdat nergens anders werd gevonden, groeide de aanname dat beide locaties de bakermat waren van mieren. Die veronderstelling stierf tijdens een grondige studie van Ethiopische barnsteen.
Onder de monsters werd een mier gevonden, een kleine jongen van bijna 95 miljoen jaar oud. De Afrikaanse fossiel voegde een derde mogelijk punt toe voor het ontstaan van mieren en een kans om te leren hoe de drie mierengroepen verwant zijn.
De versteende hars uit Ethiopië, uit dezelfde studie, hield meer wonderen. Verschillende insecten, een spin en een mijt zijn de oudste die uit Afrika komen en zouden met Dinosaurussen in het Krijtlandschap hebben rondgewandeld. Er waren ook varens, schimmels en sporen nog nooit eerder gezien.
3Prehistoric Pollen
Twintig miljoen jaar geleden stierf een bij op het werk. Na het verzamelen van stuifmeel, verging het in boom slijk en landde in een laboratorium als een stuk barnsteen in 2005.
Het stuifmeel werd geïdentificeerd als een orchidee. Dit betekent dat orchideeën niet alleen verrassend ouder zijn dan eerder werd gedacht, maar ouder zijn dan alle bloeiende planten. De bloem die het stuifmeel opleverde was 15 - 20 miljoen jaar oud, maar zijn voorgangers konden teruggaan tot 70 miljoen. De oude orchidee, Meliorchis caribea, werd geplaatst in een van de vijf subfamilies die nog steeds bestaan.
Deze bijzondere barnsteen is ook waardevol omdat het een zeldzaam bewijs is dat prehistorische bestuiving geen toevallige zaak was. De nu uitgestorven angelloze bij was bedekt met stuifmeel, iets dat alleen gespecialiseerde bloemonderdelen konden doen.
2Bird Wings
Een opvallende vondst werd gered uit een barnsteenkleurige markt in Birma, waar handel gevaarlijk casual is. Bijna 30 procent bevat waardevolle fossielen uit het Krijt, maar ze worden gezien als onzuiverheden en vernietigd door juweliers. Onderzoekers kochten twee stukken met bewaarde veren. Nauwere inspectie bracht het schokkende besef dat ze veel meer waren - een paar vleugeltips.
Het bot, de spieren en de veren leken op die van moderne vogels, slechts 100 miljoen jaar ouder. Ze behoorden mogelijk tot enantiornithes, een groep van aviaire dinosaurussen.
Onder een microscoop keerde de kleur terug naar de veren: zilver, donker tot lichtbruin en zelfs witte banden. Eerder was het verenkleed van aviaire dinosauriërs alleen verkrijgbaar met fossiele afdrukken of amber-gevangen fragmenten die te klein waren om de soort te identificeren. Het is tragisch dat, voordat de vleugeltips de markt bereikten, een van de vogels nog steeds volledig in de barnsteen was. Eén vleugel eindigt tegen een geschoren oppervlak waar het werd gescheiden van het nu verloren lichaam.
1 Complete Evolution Record
Het is een ding om wingtips te vinden van aviaire dinosaurussen, maar een heel ander om veren te vinden van normale dinosaurussen zonder vleugels om over te praten.
In een waanzinnige meevaller, leverden de amberafzettingen in Alberta alle stadia van een dergelijke dinosaurusveerevolutie op. De 80 miljoen-jaar-oude stukken volgen het verhaal van hoe dun haar-lijkende strengen gevorderd in de vertrouwde dubbelvertakte structuur van moderne veren.
Alleen deze waren niet bedoeld voor vluchten. De meest geavanceerde van de fossiele veren waren meer aangepast aan zwemmen, zoals die van vogels die tegenwoordig in en rond het water leven. Er is ook een groeiend bewijs dat de meeste dinosaurussen, zelfs de niet-vogelsoorten, fel gekleurd verenkleed hadden. De oude foto dat hun hagedisvellen alleen saaie aardekleuren droegen, vervaagt uit serieuze studies. Het is een geheel nieuwe manier om naar dinosaurussen te kijken, maar toch is een donzige regenboog T-Rex nog steeds eng.