Delen:
10 factoren die de zwarte dood zo dodelijk maakten
De pestuitbraak van het midden van de jaren 1300, algemeen bekend als de Zwarte Dood vanwege de zwarte, etterende zweren die het produceerde op de lichamen van de slachtoffers, was een verschrikkelijke pandemie. Het was niet de eerste uitbraak van de pest, maar het was verreweg de dodelijkste. Hoewel de geschiedenis de neiging heeft zich te concentreren op de verwoesting van Europa, heeft de Zwarte Dood miljoenen gedood in een strook van drie continenten, van de Britse eilanden tot Egypte en helemaal tot aan China. Schattingen van het dodental in heel Eurazië variëren van 75 tot 200 miljoen. Het verminderde de Europese bevolking met 30 tot 60 procent en de bevolking van de wereld als geheel van naar schatting 450 miljoen tot ongeveer 300 tot 350 miljoen tussen de 1340s en het midden van de jaren 1350.
De impact van de Zwarte Dood was zo enorm en destructief dat het christenen ertoe bracht te geloven dat ze voor hun zonden werden gestraft. Het vernietigde hele dorpen, steden en steden. Het was een ontvolking gebeurtenis in tegenstelling tot alles wat eerder of daarvoor is gezien. Hier vermeld zijn tien bijdragende factoren voor de dodelijkheid van de Zwarte Dood.
10 Gemakkelijk gedragen door vlooien
Voor het grootste deel van zijn evolutionaire geschiedenis, Yersinia pestis, de bacterie die verantwoordelijk is voor de pest, was niet mobieler dan ebola of tuberculose, dus uitbraken kwamen zelden voor, waren beperkt tot kleine gebieden en eisten minder slachtoffers. Dat was toen de mens-naar-mens overdracht nodig was om de ziekte te verspreiden. Op enig moment in recente millennia, een verandering in het genetische landschap van Y. pestis kwam voor dat het een aantal serieuze wielen gaf: het ontwikkelde een weerstand tegen toxines in de darmen van de vlo.
Dit gaf het de mogelijkheid om zich te verspreiden en te bloeien in vlooien terwijl ze de hele wereld rondreisden op de ruggen van ratten, katten en anderszins. Met deze nieuw ontdekte vector kon de Zwarte Dood zich ver voorbij verspreiden waar hij van tevoren was. De rest is geschiedenis.
9 Smerige leefomstandigheden
Stel je een wereld voor zonder riolen, geen stromend water en ratten. Veel ratten. Waar ratten worden gevonden, hebben vlooien de neiging om te volgen. In de middelste jaren van de 14e eeuw was de kans groot dat veel van die vlooien onze goede vriend droegen Y. pestis. Als je in die tijd ergens in Europa, Azië of Noord-Afrika woonde, was de kans groot dat je in ellende leefde en weinig (of geen) middel had om contact met de pest of iemand die ermee besmet was te vermijden.
Vooral in Europa woonden mensen in nauw contact met elkaar en deelden hun woonruimten vaak met allerlei soorten ongedierte. Ze wasten zelden, en ze leefden in de nabijheid van hun eigen vuil. Voorbij waren de baden, riolen en aquaducten uit de Romeinse tijd. Terugkerend naar prehistorische niveaus van vuiligheid lieten de mensen rijp voor infectie.
8 De zijderoute
Vernoemd naar de weelderige draden gesponnen door de Aziatische zijderupsen die handelaren langs zijn 6.400 kilometer (4.000 mijl) overspanning droegen, werd de Zijderoute gesticht tijdens de Chinese Han-dynastie. Hoewel de route een wonder van handel en diplomatie was en ruimte bood voor de uitwisseling van goederen, talen, ideeën en gewoonten tussen zowat elke maatschappij van de Atlantische Oceaan tot de Stille Oceaan, diende het ook als een snelweg voor infectieziekten.
Historici en epidemiologen zijn het erover eens dat de pest ergens in het huidige China of Mongolië begon en vervolgens de zijderoute volgde en de Krim tegen 1346 bereikte. Hoewel er in de geschreven geschiedenis eerder uitbraken van builenpest hadden plaatsgevonden, met name in de Pest van Justinianus in in de zesde eeuw hadden ze zich niet voorgedaan in een half zo verbonden wereld als die in het midden van de jaren 1300. Met de zegeningen van handel en culturele uitwisseling kwam de vloek van microbiële uitwisseling.
7 De belegering van Kaffa
Terwijl de Zijderoute een vredig middel was waarmee de Zwarte Dood zijn weg naar Europa en Afrika bereikte, waren de Mongoolse veroveringen van de Hoge Middeleeuwen een veel catastrofere vector. Beginnend met de opkomst van Genghis Khan in de late 12e en vroege 13e eeuw, veroverden de Mongoolse veroveringen Eurasia stormenderhand. Tijdens het leven van Genghis, hadden de Mongolen, meesters van het paard en de samengestelde boog, afval verwoest op een onuitsprekelijk groot stuk land dat zich uitstrekte van het Koreaanse schiereiland tot Hongarije. Nadat Genghis Khan stierf, versplinterde het rijk in verschillende facties, khanaten genaamd, die door zijn talrijke zonen werden vastgehouden.
Een van deze divisies, de Gouden Horde, strekte zich uit van Siberië naar Oost-Europa. Het betrof het Krim-schiereiland, waarin de stad Kaffa lag. Een groep Italiaanse handelaren kreeg speciale privileges voor de controle over Kaffa, wat gunstig was voor de Mongolen omdat het hen toegang gaf tot Europese markten. Nadat de relaties tussen de Italiaanse kooplieden en de inwoners begonnen te verslechteren, legden de Mongolen belegering op aan Kaffa.
Tijdens het beleg begon de Zwarte Dood zich een weg te banen door de Mongoolse rijen. In plaats van de ziekte de beste te laten krijgen, lieten ze het voor hen werken. De Mongolen, die de meesters zijn van moorddadige vindingrijkheid, laadden de door pest geraakte lijken van hun soldaten op hun katapulten en lanceerden ze in een vroeg stadium van de oorlogsvoering tegen de stadsmuren. Dit bracht de pest natuurlijk in de stad, net zoals de kooplui terugvlogen naar Sicilië. Men is het er algemeen over eens dat de belegering van Kaffa een keerpunt was voor de uitbreiding van de Zwarte Dood in Europa.
6 Klimaatverandering
Veel experts beweren dat klimaatverandering, en niet vlooien en ongedierte, de meest vooraanstaande boosdoener was voor de dodelijkheid van de Zwarte Dood. Of het nu de belangrijkste factor was, het had zeker een rol te spelen.Het begin van de pandemie viel samen met het einde van de Middeleeuwse Warme Periode, een tijdperk van warmere zomers en zachtere winters van ongeveer 900 tot 1300. De periode zorgde voor meer overvloedige oogsten en maakte mensen minder vatbaar voor ziekte.
Onderzoekers hebben vastgesteld dat dit milde weer werd veroorzaakt door een wijziging van de wereldwijde warmteverdeling door veranderingen in druksystemen. De normalisatie van de systemen duwde een groot deel van het noordelijk halfrond terug in een koelere, regenachtiger periode, wat leidde tot lagere oogstopbrengsten en koude, natte omstandigheden die mensen ver achterlieten voor de pest.
5 Hongersnood
Toen de Zwarte Dood rondkwam, had het de spreekwoordelijke rode loper uitgerold om binnen te komen en grote schade aan te richten, en de hongersnood had daar een grote rol te spelen. In de eerste jaren van de 14e eeuw trof een periode van honger die treffend de "grote hongersnood" werd genoemd, het gehele Europese continent, van Italië tot Rusland. De hongersnood, die begon in 1315, werd veroorzaakt door een ongebruikelijk koude winter, die plaats maakte voor een ongewoon koele en regenachtige lente en een daaropvolgende zomer die volgde. Dit heeft de oogstopbrengst over het hele continent natuurlijk gedecimeerd en mensen bleven uitgehongerd. Naar schatting 10 tot 25 procent van de Europese bevolking stierf in de twee jaar die volgden.
Hoewel de ernst van de hongersnood een beetje was afgenomen in 1317, bleven de koelere, nattere omstandigheden hangen in de decennia voorafgaand aan de Zwarte Dood, en mensen bleven ondervoed, met verzwakte immuunsystemen die weinig konden doen om de verwoestingen van Y. pestis.
4 mensen waren al zwak van andere ziekten
Zoals eerder vermeld, waren de burgers van het midden van de 14e eeuw in Eurazië al zwak en hongerig tegen de tijd dat de pest ronddraaide. Daarom zou het logisch zijn dat ze vaak ziek waren in de jaren voorafgaand aan de grote show, wat ze natuurlijk waren. Ziekten zoals tyfus, pokken en tuberculose floreerden in de omgeving van hun immuundeficiënte gastheren, waardoor ze zwak, vermoeid en slecht toegerust waren om de pest te weerstaan toen het rondkwam.
Van het bestuderen van de lijken van slachtoffers van de pest, hebben onderzoekers vastgesteld dat veel van degenen die stierven daar gelijktijdig ziek waren met de bovengenoemde ziekten en meer. Ze werden gedood door een vreselijke cocktail van besmettingen.
3 Stagnatie van medische kennis
Een van de belangrijkste verslagen van de Zwarte Dood werd uitgegeven aan Koning Filips VI van Frankrijk door de medische raad van Parijs. Het beweerde dat de Zwarte Dood werd veroorzaakt door een ongelukkige uitlijning van drie planeten in de hemelen, die de verspreiding van een "grote pestilentie" in de lucht veroorzaakten. Mensen dachten oprecht dat de zwarte, etterende wonden en inwendige bloedingen veroorzaakt door de pest veroorzaakt werden door slechte lucht. Men kan zich voorstellen hoe zo'n samenleving het zou hebben kunnen doen bij de behandeling van een diep besmettelijke ziekte waaraan het nooit was blootgesteld.
Tussen de ijzeren greep van de katholieke kerk op de wetenschappelijke gemeenschap, het verlies van medische vooruitgang door eerdere beschavingen zoals de Romeinen en Grieken, en een algemene neiging tot bijgeloof, was middeleeuwse geneeskunde geen partij voor de Zwarte Dood.
2 Het had drie verschillende vormen
Terwijl dodelijke ziektes gingen, was de Zwarte Dood iets van een Zwitsers zakmes. Het ging niet alleen achter het bloed of de longen of het lymfestelsel aan - het ging na alle drie, in verschillende vormen en fasen. Wetenschappers hebben vastgesteld dat de pest drie verschillende typen heeft: builen, de meest voorkomende en bekendste, waardoor lymfeklieren overal in het lichaam bolvormige, zwarte puisten werden; septicemic, die het bloed besmetten; en pneumonisch, waarbij de longen in botsing kwamen.
Alle drie de vormen gingen gepaard met acute koorts en slachtoffers spuwden vaak bloed. Het is geen verrassing dat een virulentie die zo veelzijdig was zo'n wonderbaarlijk aantal doden had.
1 Geen natuurlijke immuniteit
Ooit een geval van de pest opgevangen? Pokken? Tuberculose? Het antwoord voor bijna iedereen die leest is bijna zeker nee. Je kent waarschijnlijk ook niemand die geïnfecteerd is. Je kunt de immunisatie en in sommige gevallen de uitroeiing daarvoor danken. Rond 1350 was er echter geen pestvaccin en de ziekte was zo nieuw dat de meeste mensen er in wezen geen natuurlijke weerstand tegen hadden. Als mensen er in de loop van duizenden jaren met tussenpozen aan werden blootgesteld, zoals het geval was met aandoeningen als pokken, dan was hun immuunsysteem mogelijk beter voorbereid en hadden miljoenen levens kunnen worden bespaard.
Zoals het er stond, werd er niet zo'n luxe geboden, en alles behalve degenen die infectie helemaal ontweken en een paar gelukkigen die gunstige mutaties droegen die hen een grotere mate van veerkracht gaven Y. pestis waren gedoemd te sterven. De genetische erfenis van de Zwarte Dood is vandaag duidelijk, aangezien onderzoekers hebben ontdekt dat ongeveer tien procent van de Europeanen immuun is voor HIV, een voordeel waarvan zij geloven dat het een genetisch overblijfsel is van de mutatie die hun voorouders heeft gered van een van de dingen die er het dichtst bij ligt. een uitstervingsgebeurtenis die de moderne mens ooit heeft gezien.