Delen:
10 bizarre prehistorische geleedpotigen
Insecten, spinachtigen, schaaldieren en andere geleedpotigen domineren onze planeet al bijna een half miljard jaar. In die tijd zijn ze in een ongelooflijke verscheidenheid aan vormen en maten gekomen.
10 Synophalos Xynos
De 'Conga Line' Garnaal
Synophalos xynos was een op garnalen lijkende mariene arthropoda die meer dan 500 miljoen jaar geleden de Cambrische zeeën heeft bewoond en een gedrag vertoont dat onbekend is in welk modern dier dan ook. Een groef op zijn gezicht kan "vastklikken" op de staart van een andere in zijn soort, en groepen van S. xynos zou blijkbaar zichzelf in lange, levende ketens met elkaar verbinden. Deze verbindingen waren krap genoeg dat ze vaak in een ketting bleven, zelfs als ze begraven en uiteindelijk gefossiliseerd werden. Ze zwommen waarschijnlijk en voedden zich bijna alsof ze een lang, wormachtig dier waren.
9 Diania Cactiformis
De 'Walking Cactus'
Een ander Cambrisch zeeschepsel, fossielen van Diana cactiformis lijkt meer op verwelkte varens, met veel pluizige "bladeren" die uit een dunne centrale stengel krulen. In werkelijkheid was dit een wormachtig dier, ondersteund door dikke, flexibele poten bedekt met kleine doornen. Het zou langs de zeebodem zijn gekropen en zich voeden met zachte, ongewervelde prooien. D. cactiformis was lid van een groep die bekend staat als de lobopoden, waarvan wordt aangenomen dat ze de voorouders zijn van alle insecten en andere hardgeschilde geleedpotigen. Vandaag zijn de enige overlevende lobopoden fluwelen wormen.
8 megarachne
The Underwater 'Giant Spider'
Met een dik, afgerond lichaam en acht poten, megarachne ooit werd gedacht dat het de fossiel was van een gigantische, tarantula-achtige spin. Als dat het geval was, zou het de grootste spin zijn geweest die ooit gedocumenteerd was. Nadere analyse heeft echter aangetoond dat megarachne was eigenlijk een zeedier. In het bijzonder was het een lid van een groep die algemeen bekend staat als zeeschorpioenen, hoewel het een zeer grote, zeer spider-vormige zeeschorpioen was.
7 Manipulator Modificaputis
De 'moordenaar'-kakkerlak
Kakkerlakken behoren tot de meest succesvolle dieren op aarde sinds bijna het begin van het aardse leven, maar sommige van de meest verbazingwekkende soorten zijn helaas niet langer bij ons. Manipulator modificaputis was een volledig roofzuchtige kakkerlak uit het vroege Krijt, en zijn anatomie komt dichter bij die van een bidsprinkhaan, met een draaibare kop en klauwvormige, raptorial voorbenen. Het is interessant om op te merken dat moderne mantissen en kakkerlakken een gemeenschappelijke voorouder delen, maar dat is het niet M. modificaputis, die onafhankelijk mantis-achtige eigenschappen ontwikkelde, een evolutionair experiment in kakkerlakken dat simpelweg niet bleef hangen.
6 Dinosaur 'Fleas'
De "vlooien" die dinosauriërs voeden hebben een interessante rotsachtige geschiedenis. Voor een tijdje werd gedacht dat insecten die strashiliden worden genoemd het bloed van dinosaurussen en pterosauriërs hebben gedronken, totdat het bewezen was dat ze onschadelijke, ongewervelde waterdieren waren. Het duurde tot 2012 voordat nieuwe fossielen opdoken van vrijwel zeker vlooienachtige parasieten uit het dinosaurustijdperk, met één soort die teruggaat tot het Jurassicum en een ander tot op zijn minst het Krijt. Met een lengte van bijna 2,5 centimeter (1 in) werden deze insecten afgevlakt als bedwantsen en konden ze niet springen. Ze zaten waarschijnlijk op de vegetatie om hun gastheren te grijpen als moderne teken.
5 Kalligrammatids
De eerste 'vlinders'
Met zoveel organismen die zich aanpassen aan zoveel rollen, kan evolutie zich vaak herhalen. Kijk maar naar de overeenkomsten tussen haaien en dolfijnen, die geen van beiden uit de andere zijn geëvolueerd. Dat is het geval voor een groep Jurassic-insecten die er bijna precies als vlinders uitzagen en leefden, zij het miljoenen jaren voordat de eerste echte vlinders zich ooit ontwikkelden. Kalligrammatiden waren eigenlijk insecten die tegenwoordig bekend staan als Neuroptera, een groep die nu de gaffels, antions en dergelijke duistere wezens zoals uilvliegen en sponvilla's omvat.
4 Aquilonifer Spinosus
De "Vlieger Vlieger"
Aquilonifer spinosus was een trilobietachtige geleedpotige die meer dan 400 miljoen jaar geleden leefde tijdens de Silurische periode. Het is bekend van slechts een enkel fossiel met vreemde, podachtige organismen die aan de staart zijn vastgemaakt door dunne, rechte strengen. Aanvankelijk werd de mogelijkheid overwogen dat deze wezens parasitair waren, maar hun bevestigingsmethode leek niet erg effectief voor parasitisme. Anatomische overeenkomsten onthulden al snel dat dit het geval was A. spinosuszijn eigen jongen, vastgebonden aan hun ouder zoals "vliegers", die er achter in het water kunnen drijven. Geen enkel modern dier draagt zijn jongen op deze manier, en het is onzeker welke voordelen het heeft opgeleverd.
3 Odaraia Alata
Deze geleedpotige zwemmende krant in 2015 voor het perfect bewaard gebleven brein van één fossiel exemplaar, hoewel de rest van het dier ook redelijk ongewoon was. Met enorme, vooruitstekende ogen, een tonvormige schaal en een staart met drie vinnen zweefde het schepsel door het water en meer als een vis dan de meeste mariene geleedpotigen. Men denkt dat hij op zijn rug heeft gezwommen.
2 Walliserops Trifurcatus
De 'Trident' Trilobite
Er zijn meer dan 20.000 bekende soorten trilobiet, maar Walliserops trifurcatus is volledig uniek onder hen, met drie "bladeren" of "spikes" aan het einde van een lange, dunne paal in het midden van zijn gezicht. Geen twee "drietanden" lijken bij de leden van W. trifurcatus, met sommige zelfs links of rechts omkrullend en het hele dier asymmetrisch. Het doel van het aanhangsel is volkomen onbekend, maar het had kunnen zijn voor het aantrekken van een partner of zelfs het worstelen met rivalen, zoals de hoorns van sommige moderne kevers.
1 Tamisiocaris Borealis
The Arthropod 'Whale'
Lezers zijn misschien al bekend met Anomalocaris, een soort van zwemmende geleedpotigen van 1 meter (3 ft), vermoedelijk een toproofdier van de Cambrische zeeën. Een van zijn familieleden nam echter een heel ander ontwikkelingspad en verloor zijn moordende kaken ten gunste van een delicaat filtersysteem. Hoewel hij nog maar een paar voet lang is, Tamisiocaris borealis overschaduwde de meeste andere dieren van zijn tijd en zou een van de eerste zwemmende filtervoeders van de aarde zijn geweest, zoals de huidige walviswalvissen. Verbazingwekkend genoeg werd de mogelijkheid van een filter-voedende anomalocaride voorspeld door kunstenaar John Meszaros lang voordat enig bewijs van een dergelijk schepsel ooit werd ontdekt.