15 ongelofelijke kleurenfoto's uit een verloren tijd

Tijdens een recent bezoek aan de bibliotheek kwam ik een boek tegen met de titel "De wondere wereld van Albert Kahn". Verleid door de cover om binnen te kunnen kijken, vond ik een verzameling van ongeveer vierhonderd kleurenfoto's - waarvan er vele dateren van vóór 1920.

Het verhaal van Albert Kahn heeft me weggeblazen. Volgens de flaptekst van het boek: "Kahn gebruikte zijn enorme vermogen om een ​​groep onverschrokken fotografen naar meer dan vijftig landen over de hele wereld te sturen, vaak op cruciale momenten in hun geschiedenis, toen eeuwenoude culturen op het punt stonden te worden veranderd voor altijd door oorlog en de opmars van de twintigste eeuw globalisering. "

Niemand wist tot voor kort echt van de collectie van Kahn - nummering meer dan 72.000 autochromes. Nu, dankzij de stoffige compilers op de BBC, geven we eindelijk wat kleur aan wat we ons als een volkomen vreemde, zwart-witte leeftijd hebben voorgesteld.

15

Mongoolse jager Mongolië, 20 juli 1913

Toen de Chinese Qing-dynastie in 1911 instortte, verklaarden hun voormalige onderdanen in Mongolië al snel de onafhankelijkheid. Dit werd echter aangevochten door de pasgeboren Republiek China, wiens troepen uiteindelijk erin slaagden het land te heroveren, terwijl de andere regionale grootmacht, Rusland, werd afgeleid door zijn revolutie. Maar China's ambtstermijn was kort: een afvallig anti-communistisch leger uit Rusland greep al snel de controle over het land.

Deze foto werd slechts twee jaar na de onafhankelijkheid van Mongolië genomen en zes jaar voor de Chinese en Russische invasies. Ik kan me alleen maar afvragen wat er met deze wolven- en vossenjager is gebeurd, die lijkt te hebben gewoond in de buurt van de grens met Rusland.

14

Koerdische meisjes met waterkruiken Zakho, Irak, 11 mei 1917

De Koerden zijn een volk met een gecompliceerde en vaak moeilijke geschiedenis. Overlappend met de grenzen van het hedendaagse Iran, Syrië, Turkije en Irak, missen ze nog steeds een eigen land - ondanks frequente conflicten met de regeringen die over hen heersen.

Al in 1920 werden de Koerden door de geallieerde overwinnaars van WOI een onafhankelijk thuisland beloofd. Deze belofte is niet nagekomen. Meer recent leden de Koerden - sommigen misschien de nazaten van deze meisjes op de foto - een genocide onder de handen van de moordzuchtige Iraakse dictator Saddam Hoessein. Als de oorlog in Irak überhaupt gerechtvaardigd kan worden, kan dit worden gerechtvaardigd door het feit dat sinds de komst van Amerikaanse en geallieerde troepen deze genocide is gestopt of op zijn minst is vertraagd.

13

Slachtoffer van etnische zuivering Mount Athos, Griekenland, 10 september 1913

Deze verontrustende foto werd genomen kort na de Tweede Balkanoorlog, die de Bulgaren tegen hun vroegere bondgenoten van de Eerste Balkanoorlog, Griekenland en Servië zagen vechten. De tweede oorlog vond in wezen plaats na een knoeiboel over de verdeling van de buit van de eerste oorlog.

De goedgeklede jonge man op de foto - waarschijnlijk een etnische Bulgaar - is gearresteerd door Griekse soldaten bij een klooster op de berg Athos. Zijn lot blijft onbekend. Om hem op te nemen tussen de slachtoffers van etnische zuiveringen, die toen wijdverspreid waren, zou het misschien een beetje rekken - hij had heel goed een struikrover kunnen zijn die rondzwierf en beroofde tussen deze heuvels.

Het Balkan-schiereiland, aan de oostelijke rand van het beschaafde Europa, is nog steeds een van de meest volatiele delen van de wereld en heeft in de afgelopen twintig jaar meerdere genocides gezien. Een goed boek om te lezen is het reisverslag "Black Lamb and Gray Falcon", door Rebecca West.

12

Algerijnse familie bereidt Couscous Biskra, Algerije, 1909-11 voor

Deze familie bereidt couscous voor, dat lang een basisvoedsel is geweest voor de mensen in Noord-Afrika, inclusief Algerije, Libië, Tunesië en Marokko.

De jongen in de rode dop zou ongeveer honderdtien jaar oud zijn, als hij nog steeds in leven is.

11

Meisjes die betelnoten eten Vietnam, c. 1921

Het delen van betelnoten is een belangrijke traditie in veel Aziatische landen, waaronder Vietnam. Van de noten wordt verwacht dat ze een aantal voordelen voor de gezondheid hebben, zoals het voorkomen van tandbederf - wat onwaarschijnlijk lijkt voor iedereen die de felrode vlekken van het sap op tanden in Azië heeft gezien. Recent onderzoek heeft zelfs een verband gesuggereerd tussen orale kanker en betelconsumptie.

Dit doet echter niets af aan de menselijke waarde van deze foto, die - in tegenstelling tot veel andere foto's uit die tijd - een informeel, rustig en nogal mooi moment vastlegt dat deze vele meisjes in het dorp zoveel jaren geleden hebben meegemaakt.

10

Lunch tijdens oorlogstijd Reims, Frankrijk, 1 april 1917

Drie jaar na de Eerste Wereldoorlog was het geallieerde leger nog steeds afhankelijk van fietsboodschappers om informatie door te geven. Ze hadden ook telegraaf- en telefoonlijnen, maar deze waren kwetsbaar voor sabotage en voor vallende Duitse granaten.

Deze boodschapper, tijdens een moment van uitstel, geniet van een homp brood en een pot thee. Welverdiend, zeg ik.

9

Kinderen die kegelen spelen Reims, Frankrijk, 1917

Deze kinderen spelen tussen de ruïnes van Reims, 129 km ten noordoosten van Parijs. Omdat het vlak bij het westelijk front lag, werd Reims zwaar beschadigd door Duits bombardement en daaropvolgende branden tijdens de vijandelijkheden van de Eerste Wereldoorlog.

8

Rabindranath Tagore Boulogne-Billancourt, Frankrijk, juni 1921

Rabindranath Tagore, een van de beroemdste bijdragen die India heeft geleverd aan de wereld van de literatuur, wordt hier omringd door de rozen van de tuin van Albert Kahn. Tagore - geboren in Calcutta - ontving de Nobelprijs voor de letterkunde van 1913, voornamelijk vanwege zijn bijdragen aan de poëzie.

Hij zag zichzelf ook als een mystieke filosoof en zag er zeker uit.De gewaardeerde westerse filosoof Bertrand Russell was echter niet onder de indruk: "Hier ben ik terug van de lezing van Tagore," schreef hij in zijn dagboek, "nadat hij het grootste deel van de weg naar huis had gelopen. Het was regelrechte onzin: geknipte en gedroogde conventionele dingen over de rivier die één werd met de oceaan en de mens één werd met Brahma. De man is oprecht en ernstig, maar hij rammelt slechts over oude droge botten. Ik sprak met hem vóór de lezing, maar nadien vermeed ik hem. "

7

Het plein van de Dode Marrakech, Marokko, 18 juni 1926

Jemaa el-Fnaa, zoals het in het Arabisch wordt genoemd, is nog steeds het belangrijkste plein van Marrakesh - een stad die beroemd is om zijn Spaans-beïnvloedde moskeeën, de gebouwen met rood zandsteen en de exotische, winderige verschijning. Het meest opvallende aan deze foto is naar mijn mening het effect veroorzaakt door de tijdvertraging: veel van de mensen in het kader - zoals de menigte van religieuze devotees, de gecamoufleerde kameel en de eenzame verkoper - zijn in perfecte focus . Maar anderen - de wazige figuren - geven een sterke suggestie van beweging en laten het lijken alsof de foto gisteren genomen kon zijn. Een tweede blik op de datum herinnert me eraan dat mijn grootouders peuters waren op het moment van blootstelling.

6

Gewonde soldaten Moreuil, Frankrijk, 30 juli 1916

Dit is een van de beste WWI-foto's die ik heb gezien. Het heeft geen van de gebruikelijke verre en archaïsche gevoelens; in plaats daarvan kan ik me voorstellen dat ik op dat moment in de kamer was. Je kunt je gemakkelijk voorstellen dat de gewonde soldaten met de verpleegster praten of dat flesje wijn naar hun lippen brengen. Ik raad je ten zeerste aan het boek in je lokale bibliotheek te zoeken, zodat je al deze foto's op hun magnifieke volledige grootte kunt bekijken.

5

Jeugd Verona, Italië, 16 mei 1918

Blijkbaar vereiste deze foto - genomen in de kluis van een kerk in Verona - een belichtingstijd van meer dan een minuut. Het effect doet denken aan Rembrandt of Van Dyck; het gevlekte zonlicht op die pilaar, op die vloer, is fotografie op zijn best. Maar voor mij is het genoeg om het lot van het meisje te overwegen, verloren in reflectie, gedachten te visualiseren die die dag in 1918 alleen en alleen aan haar en haar toebehoorden.

4

A Young Soldier's Corpse Aisne, Frankrijk, naoorlogs

"Wat voor klokken daarvoor, die als vee sterven?" Vroeg de jonge oorlogsdichter Wilfred Owen, kort voordat hij zelf in de oorlog omkwam:

- Alleen de monsterlijke woede van de geweren.
Alleen de snelle geratel van het stotterende geweer
Kunnen hun haastige orisons kloppen.
Geen spotgoederen nu, voor hen; geen gebeden of bellen;
Noch een stem van rouw, behalve de koren,
De schelle, demente koren van krijsende schelpen;
En bugels die ze van verdrietige tranen oproepen.

Welke kaarsen kunnen worden vastgehouden om ze allemaal te bespoedigen?
Niet in de handen van jongens maar in hun ogen
Zal de heilige lichten van afscheid schijnen.
De bleekheid van de wenkbrauwen van meisjes zal hun hel zijn;
Hun bloemen, de tederheid van geduldige geesten,
En elke langzame schemering, een afname van blinden.

3

A Soldier Buying Lunch van een slagerij in Reims, Frankrijk, 6 maart 1917

Een charcuterie is een Franse slagerij die zich, vóór het tijdperk van koeling, specialiseerde in het voorzien van klanten van koud, goed bewaard vlees. Deze winkel in Reims is verrassend goed gevuld: het lijkt erop dat de soldaat, die waarschijnlijk op R & R zat, geen gebrek aan keuzevrijheid had.

Let op de zwakke poging tot een barricade op het linkerraam: zoals hierboven is gezegd, heeft deze stad veel te lijden gehad van het Duitse bombardement. Het is opmerkelijk dat het gewone leven in Reims gedurende de oorlog lijkt door te tikken. Een opvallend verschil misschien uit de flexibele frontlinies van de Tweede Wereldoorlog.

2

Een jong meisje en haar pop Reims, Frankrijk, 1917

Het meisje speelt met haar pop en geweren leunen tegen de muur, vlak naast haar, terwijl de Grote Oorlog doorgaat. Dat is een krachtige nevenschikking als ik er ooit een heb gezien - het is gemakkelijk om te vergeten waarvoor veel soldaten geloofden dat ze vochten. Als je opgewonden bent of geraakt door deze foto's, ga dan naar Jamie's lijst met kleurenfoto's van specifiek de Eerste Wereldoorlog.

1

Sadhus in British India Bombay, India, 17 december 1913

Deze afbeelding toont meer dan alle andere op de lijst tijdloosheid. Als je vandaag naar afbeeldingen van Indiase Sadhus of heilige mannen zoekt, zie je kleren, lichamen, gewoonten en gezichten die precies lijken op die van de mannen in deze 99 jaar oude foto. De sadhus in kwestie waren hoogstwaarschijnlijk buitenlanders - bezoekers van de bruisende koloniale stad Bombay, die nu de meest bevolkte stad in India is.

Bombay, of Mumbai zoals het is genoemd sinds hindoe-nationalisten een naamsverandering dwongen, blijft overigens vandaag een ongelooflijke bestemming voor reizen. Slumdog Millionaire is een facet van de enorme stad: maar het bevat ook een boeiende chaos van geschiedenis, cultuur, eten, entertainment (vooral film) en mensen die zo divers zijn als je je maar kunt voorstellen - de sadhoes, in het bijzonder, hebben niet veranderd.

Bonus

Nomadische gevangene Ourga, Mongolië, 25 juli 1913

De nomaden van Mongolië ontwikkelden een rechtssysteem dat paste bij hun mobiele levensstijl. Hier is een crimineel gezien, vastgemaakt aan een ketting die zo zwaar is dat hij niet ver over de lege steppe kan rennen. Tegelijkertijd zou hij in staat zijn tot een (hoogstwaarschijnlijk ondraaglijke) gedwongen mars, van weidegrond naar weidegrond - waar zijn ouders het ook geschikt vinden om te reizen.