10 minder bekende oude Romeinse tradities
Afhankelijk van je persoonlijke mening was het oude Rome verantwoordelijk voor het geven van de moderne wereld een aantal tradities, waaronder verschillende juridische ideeën, democratie en sommige van onze religieuze vieringen. Er zijn echter nog steeds veel oude Romeinse tradities die enigszins obscuur zijn, meestal gedegradeerd tot de vuilnisbak van de geschiedenis. Hier zijn enkele minder bekende.
10Mos Maiorum
De mos maiorum was een ongeschreven code met betrekking tot gedragsmatige gewoonten, meestal afgeleid van de tradities van de voorouders van de Romeinen. Net als de Joden in het eerste nummer in Fiddler on the Roof, de Romeinen hielden van traditie en voelden dat moreel verval zou optreden als ze te ver van de idealen van het verleden afdwalen. Daarom gehoorzaamheid aan de mos maiorum werd gezien als gelijk aan het handhaven van een behoorlijk beschaafd Rome en kreeg bijna legale status.
Er waren gelegenheden waarbij het overtreden van de traditie werd gezien als subversief; in het geval van wetgeving werd het gebruikelijk geacht voorstellen in te dienen bij de senaat. Elke magistraat die deze plicht verzuimde, liep het risico een verrader te worden genoemd. Zelfs met de strikte straf die werd uitgesproken voor bepaalde overtredingen, werd het nog steeds als ongeschreven beschouwd. Als zodanig is de overdracht van de mos maiorum van de ene generatie op de andere werd gezegd dat het de plicht van de familie was, vooral de pater familias (hoofd van het huishouden).
9Ludi
De ludi waren openbare spelen die normaal werden gehouden in combinatie met religieuze festivals, hoewel er af en toe evenementen waren die seculier van aard waren. Velen van hen waren jaarlijkse evenementen, vooral de religieuze, en de meest bekende was de Ludi Romani, dat Jupiter eerde en dat elk jaar in september werd gehouden. (Het is de oudste van de ludi en was de enige die 300 jaar na het begin in Rome werd gehouden.)
Ludi bestond normaal gesproken uit wagenrennen, maar ook uit jagen op dieren. Latere edities bevatten gladiatorengevechten en er waren zelfs speciale acties ludi, dat waren strikt theatrale uitvoeringen. De ludi met de grootste kloof in de viering was waarschijnlijk de Ludi Saecularesof Seculiere games. Gehouden ter ere van a saeculum, of de langste geschatte menselijke levensduur, de Ludi Saeculares werden eens in de 110 jaar gehouden. (Historicus Zosimus geeft de schuld van de val van het Romeinse Rijk aan de Romeinen die dit eeuwenoude festival verwaarlozen.)
8Sterft Lustricus
Net zoals het vandaag in onze samenleving is, werd de geboorte van een nieuw kind gezien als een vreugdevolle gebeurtenis, die een aantal interessante tradities met zich meebracht. De sterft lustricus, of 'dag van zuivering', was een periode van acht of negen dagen na de geboorte, die een speciale betekenis had voor de pasgeborene. Gezondheidszorg en technologie waren zoals ze toen waren, een groot deel van de kinderen kwam niet meer dan een week en de Romeinen vonden dat een kind officieel geen deel uitmaakte van het gezin sterft lustricus is geslaagd.
Verschillende riten werden uitgevoerd in de aanloop naar de laatste dag, inclusief het leggen van de baby op de grond en het daaropvolgende omhooggaan naar de hemel door de vader. (Dit moest de erkenning door de vader van het kind als een van zijn eigen betekenen.) Aan het einde van de sterft lustricus, een baby kreeg officieel een naam. Daarom werden baby's die vroeg stierven, naamloos achtergelaten. Een speciale amuletbulla voor jongens en lunula voor meisjes - werd hen in deze periode ook gegeven en het was bedoeld om hen te beschermen tegen kwade krachten.
7Patria Potestas
Patria potestas, of 'vaderlijke macht', was een van de meest gangbare tradities in het oude Rome. Het heeft grote invloed gehad op de wet van die tijd en heeft ook onze wetten vandaag beïnvloed. De macht van een vader over zijn kinderen werd gezien als de hoogste van het land, met de kinderen niet in staat om tegen de wensen van hun vader in te gaan. Sociale conventies hielden gewoonlijk misbruik van macht in stand om te wijdverspreid te worden, hoewel het nog steeds aan de vader was wat hij wilde doen, vooral met betrekking tot straf.
Bovendien had de vader ook de heerschappij over een van zijn kleinkinderen, of zelfs over zijn achterkleinkinderen. Hoewel in werkelijkheid veel kinderen waren bevrijd patria potestas tegen de tijd dat ze halverwege de twintig waren, aangezien de vorige generatie normaal al dood was. Een van de oudste tradities, patria potestas werd gezegd te zijn verleend door Romulus, en gaf zelfs een vader controle over de bezittingen van zijn kinderen, die de zijne bleef totdat hij stierf.
6Concubinage
Een concubine in het oude Rome was iets anders dan die van de traditionele variëteit. Ten eerste kon een man maar één concubine tegelijk hebben en mocht hij geen concubine hebben als hij al getrouwd was. Bovendien had de relatie tussen een man en zijn concubine juridische status en werd beschouwd als een stap onder het huwelijk, hoewel er specifieke juridische verschillen waren.
In feite waren de meeste vrouwen die concubines werden, alleen geen vrouwen vanwege hun sociale status, of de wens van een man om de erfenis van zijn rijkdom vanwege een eerder huwelijk niet te compliceren. Kinderen geboren uit concubinage werden als onwettig beschouwd; de vader moest echter nog steeds voor hen zorgen terwijl hij nog leefde. Ook was de concubine zelf niet verheven tot dezelfde sociale status als de man - in tegenstelling tot een vrouw - en ze werd verbannen uit het aanbidden van Juno, de godin van het huwelijk.
5Peregrini
Peregrini waren mensen die geen Romeers waren en het concept van de peregrini was van vitaal belang voor het succes van het Romeinse Rijk. Het burgerlijk recht, zoals eigendom van onroerend goed, was op veel manieren beperkt, maar de zwaarste straf voor het zijn van een peregrini was dat ze niet in staat waren om een Romeins burger te trouwen, tenzij buitengewone omstandigheden het toelieten. De Romeinen hebben dat echter wel toegestaan peregrini om de rechten van hun thuisland te behouden. Atheners mochten bijvoorbeeld met Atheners trouwen en erfgenamen van andere Atheners zijn.
In de loop van de tijd begonnen de rechten van de Romeinse burgers de dagelijkse interacties tussen Romeinen en niet-Romeinen over te nemen, in die mate dat peregrini waren bijna tweederangsburgers, nauwelijks beter dan een slaaf. Dit alles werd echter in 212 na de dood betwist, toen keizer Caracalla alle vrije mannen tot inwoners van Rome verklaarde, ongeacht hun geboorteplaats.
4Poena Cullei
De Romeinen hadden wetten voor alles, waarvan vele door de westerse beschaving zijn overgenomen in hun eigen rechtssysteem. De doodstraf was echter vrij wijdverspreid in het oude Rome, en werd gebruikt voor een aantal misdaden waar we iemand gewoon voor vandaag zouden opsluiten. Poena cullei was een speciaal soort van doodstraf, een die was gereserveerd voor een bepaalde misdaad: vadermoord, of moord op een lid van zijn familie.
Eenmaal veroordeeld, zou de moordenaar zijn gezicht bedekt hebben met de huid van een wolf en werden sandalen op zijn voeten gelegd (vermoedelijk om te voorkomen dat hij de lucht of de grond zou verontreinigen). Hij zou nu in de gevangenis wachten totdat een zak voor hem was gemaakt. Toen het klaar was, werden een hond, een aap, een slang en een haan in de zak geplaatst, samen met de moordenaar, en de zak werd in een rivier of de oceaan geworpen.
3Homo Sacer
Nog een traditionele Romeinse straf, de status van homo sacer werd gegeven aan degenen die eden braken. Homo sacer vertaalt het best als "man die apart gezet wordt." Degenen die gestraft worden met deze titel mochten niet ritueel geofferd worden, maar ze konden door iedereen gedood worden, straffeloos. Sommige mensen werden geacht homo sacer door een groep burgerwachten, zonder enige juridische status. (Er wordt geloofd dat dit in het begin van Rome kan zijn gebeurd, omdat ze de permanente krachten ontbraken die nodig waren om de wet te handhaven, waardoor mensen soms het heft in eigen hand konden nemen.)
Bovendien zouden alle wettelijke rechten die de veroordeelde normaal zou hebben gehad, zoals grondbezit, worden ingetrokken, waardoor hij in wezen werd bevrijd van wat hem tot een deel van de samenleving maakte. De wet van de twaalf tabellen, de basis van het Romeinse recht, vermeldt specifiek homo sacer, waardoor het de straf is voor klanten die hun klanten misleiden.
2Triumph
In het oude Rome was een triomf een buitengewoon speciaal ritueel, een parade gered voor een overwinnende generaal en de hoogste eer die een militaire man kon worden verleend. (Hoewel, de rite werd misbruikt in de latere jaren van de Republiek, met de aristocratie strijdend om elkaar te overtroeven.) Verschillende vereisten, waaronder een dodentelling, werden vastgesteld en het hele ding moest worden goedgekeurd en betaald, door de Senaat. Toen de Republiek viel, gingen alle triomfen naar de keizer, aangezien hij werd gezien als de opperbevelhebber en alle militaire eer ging naar hem.
Kortom, een lange parade vond plaats in Rome. Leden van de Senaat, musici, offerdieren en gevangenen liepen voor de generaal, die een gouden kroon had die door een slaaf boven zijn hoofd werd gehouden. De achterhoede opvallend waren zijn medesoldaten, die traditioneel liederen zongen die hun commandant pretten; men geloofde dat dit het boze oog afweerde. Het culmineerde in het offeren van dieren in de Tempel van Jupiter, evenals het doden van krijgsgevangenen.
1Damnatio Memoriae
Een gewoonte die voorkomt bij bijna elke oude cultuur, en zelfs sommige vandaag, Damnatio Memoriae was de rituele en symbolische verwijdering van een persoon uit de geschiedenis. Gezien de ergste straf die je je kunt voorstellen, slechter dan de executie, werd de naam van de verdoemden geschrapt door inscripties, werden fresco's met zijn gezicht overschilderd en elk beeld werd onleesbaar gemaakt alsof het echt hem was. Het was normaal gereserveerd voor de slechtste keizers in de Romeinse geschiedenis; Caligula en Nero ontsnapten aan deze straf door krachtige vrienden te hebben, zelfs na de dood.
Van slechts drie keizers is bekend dat ze deze straf officieel hebben gekregen, waaronder Maximian, wiens vriend en mede-keizer Diocletianus zo verdrietig is geweest dat hij kort na het horen van het nieuws stierf. Vanzelfsprekend werkte het in de praktijk niet zo goed als in theorie; we weten nog steeds over iedereen die het onderwerp was Damnatio Memoriae. Sommige geleerden denken dat het een louterende bedoeling voor het publiek heeft gediend, waardoor ze hun frustratie over de mislukkingen van hun leiders kunnen uiten.