Delen:
10 verbluffende feiten over de oude Sparta
Het oude Sparta lag in een regio die bekend staat als Laconia in het zuidoostelijke deel van de Peloponnesos. Zelfs vandaag nog trekt de allure van die prominente Griekse stadstaat onze interesse en verbeeldingskracht aan. De eenvoud van hun manier van leven, hun politieke stabiliteit, hun strenge onderwijssysteem en de 'productie' van de beste Griekse krijgers waren enkele van de redenen waarom het oude Sparta door veel andere Griekse steden werd bewonderd.
10 Breviteit en directheid
Naast hun reputatie als fijne strijders, stonden de Spartanen ook bekend om de beknoptheid en directheid van hun redevoering.
Kort voordat Filips van Macedonië (de vader van Alexander) Laconië binnenviel, schreef hij een brief aan de Spartanen waarin hij zei: "Als ik Laconia binnenval, zal ik je verdrijven." De Spartanen schreven een brief van één woord terug naar Filippus en zeiden: "Als. "(Plutarch, Over praatzaamheid: 511a). Uiteindelijk ging Philip Laconia binnen en stuurde een andere brief naar de Spartanen met de vraag of ze hem als vriend of vijand zouden ontvangen. De Spartanen antwoordden: "Geen van beiden" (Plutarchus, "Sayings of the Spartans": 233e).
Plutarchus schreef dat Spartanen niet veel zeggen, maar wat ze zeggen grijpt de aandacht van de luisteraar en ze gaan direct naar het bedrijfsleven ("Life of Lycurgus": 19). Een verloren Griekse komedie (we weten enkele fragmenten ervan vanwege de laatste citaten) had een regel die zei: "Kleiner dan een brief gestuurd door Sparta."
9 Onderdrukking van corruptie en hebzucht
Het streven naar materiële rijkdom en meestal elke andere activiteit buiten een militaire carrière werd ontmoedigd door de Spartaanse wet. IJzer was het enige metaal dat toegestaan was voor munten; goud en zilver waren verboden. Volgens Plutarch ("Life of Lycurgus": 9) hadden Spartanen hun munten gemaakt van ijzer. Daarom vereiste een kleine waarde een groot gewicht en volume munten.
Het transporteren van een aanzienlijke hoeveelheid waarde in munten vereiste het gebruik van een team van ossen en het opslaan ervan vereiste een grote ruimte. Dit maakte omkoping en stelen moeilijk in Sparta. Rijkdom was niet gemakkelijk om te genieten en bijna onmogelijk om te verbergen.
8 Onderdrukking van luiheid
Spartaanse krijgers moesten sterk en fit zijn. Dit was vooral belangrijk voor jonge mannen die nog volop in ontwikkeling waren om krijgers te worden. Aelian (Diverse geschiedenis: 14.7) vermeld dat de Spartaanse wet vereiste dat jonge mannen naakt in het openbaar naakt moesten staan, zodat hun lichamen konden worden geïnspecteerd.
Dit was een routinecontrole die om de 10 dagen werd uitgevoerd, en van hen werd verwacht dat ze een gezond en sterk lichaamsbouw vertonen. Degenen met slappe ledematen, overmatig lichaamsvet of beide werden geslagen en gecensureerd.
7 Lafheid
Xenophon (grondwet van Sparta: 9.4) geeft een gedetailleerde lijst van de rampzalige gevolgen die een Spartaanse soldaat zou kunnen ondervinden als hij als een lafaard zou worden beschouwd.
Volgens deze lijst zou iedereen zich schamen om een maaltijd met een lafaard te delen en in de gymzaal met hem te worstelen. Hij zou nooit geplukt worden bij het kiezen van teamgenoten voor balspellen, hij moest plaatsmaken voor anderen op straat, hij moest plaats nemen voor jongere mannen, hij zou geen vrouw kunnen vinden om te trouwen, en hij kon verslagen worden voor het geval hij zich zo gedroeg dat anderen zouden geloven dat hij geen lafaard was.
Tijdens de beroemde laatste stelling tegen de Perzen in Thermopylae leed een Spartaanse soldaat genaamd Aristodemus aan een ziekte in de ogen en was te ziek om te vechten. Na zijn terugkeer in Sparta, stond hij bekend als "de lafaard Aristodemus". Een jaar later vocht Aristodemus dapper en stierf hij dapper in de Slag om Plataea en herwon zijn eer.
Plutarchus voegde een andere vorm van straf toe voor lafheid. Hij schreef dat lafaards "ongekamd rond moesten lopen, mantels droegen met vlekken geverfd laken en een kant van hun baard geschoren hadden." ("Life of Agesilaus": 30).
6 Huwelijk
Hoewel de Spartaanse wetgeving iemand boven de 20 jaar toestond om te trouwen, hadden mannen de verplichting om tot 30 jaar in een militaire woning te wonen. Als gevolg hiervan werden jonge getrouwde stellen gedwongen om hun huwelijk te leven als een soort van illegale en geheime aangelegenheid. Veel paren zouden zelfs kinderen krijgen, jaren voordat ze onder hetzelfde dak leefden.
Zelfs tijdens hun huwelijksnacht moest een pas getrouwd Spartaans echtpaar zich gedragen alsof ze iets verkeerd deden. Een Spartaanse bruid was gekleed als een man en alleen achtergelaten op een bank in een donkere slaapkamer. Haar man moest in het geheim de kamer binnensluipen en ervoor zorgen dat niemand zijn aanwezigheid opmerkte.
"Dit zou nog lang doorgaan, en sommige Spartanen werden zelfs vaders voordat ze hun vrouwen in het daglicht zagen." (Plutarchus, "Life of Lycurgus": 15).
5 Helots
De Spartanen hadden slaven, bekend als "heloten", die als boeren werden bezet, als huisbedienden, en bij de meeste activiteiten die de vrije Spartaanse burgers zouden afleiden van hun militaire taken. De heloten waren cultureel Grieks, teruggebracht tot slavernij door de Spartanen, en met nieuwe veroveringen nam hun aantal toe. Tijdens de late achtste eeuw en na een lange oorlog annexeerden de Spartanen Messenia (ten zuidwesten van de Peloponnesus) en de bewoners werden gereduceerd tot slavernij en werden heloten.
Plato (Critias, fragment 37) beweerde dat Spartanen speciale sloten op hun deuren hadden omdat ze weinig vertrouwen hadden in de heloten. Het is ook bekend dat de Spartanen een geheime politie hadden, de Krypteia, die verantwoordelijk waren voor het in toom houden van de heloten.Volgens Plutarch ("Life of Lycurgus": 28) zou de Krypteia elke heloot die 's nachts op het platteland werd gevonden doden, en ze zouden elke heloot doden die er overdag sterk en fit uitzag.
4 Spartaanse koningen
Sparta had twee koningen die behoren tot verschillende koninklijke dynastieën. Hoewel hun macht beperkt was, zou een van hen de plicht hebben het leger te bevelen in tijden van oorlog. Spartaanse koningen waren afstammelingen van de god Heracles. Althans, zo beweerde de officiële genealogie van de Spartaanse koningen.
Het bestaan van twee heersende huizen was in directe tegenspraak met het idee van een gemeenschappelijke afstamming, die leidde tot een fantasierijke verklaring: tijdens de vijfde generatie na Heracles waren de tweelingzonen Agis en Eurypon de koning geboren. Dit was de mythische oorsprong van de namen van de heersende families, de Agiads en de Eurypontids.
Herodotus biedt een volledige genealogische lijst voor de voorouders van Leonidas en Leotychidas, de twee Spartaanse koningen rond de tijd van de Perzische oorlogen. (histories: 7.204.480 voor Leonidas en 8.131.2 voor Leotychidas).
3 De Ephors
De ephoren waren een tak van de Spartaanse regering zonder equivalent in de rest van de Griekse wereld. Ze werden jaarlijks gekozen uit de pool van mannelijke burgers. Hun rol was om de rol van de koning in evenwicht te brengen en aan te vullen. Zij waren de hoogste burgerlijke rechtbank en hadden strafrechtelijke jurisdictie over de koning.
De koningen zwoeren de Spartaanse grondwet hoog te houden, en de ephoren zwoeren de koning te steunen zolang hij zijn eed hield. Toen een koning ten strijde trok, zouden twee van de ephoren zich bij hem voegen om toezicht te houden op zijn daden. Tijdens de afwezigheid van een koning zouden sommige van zijn verantwoordelijkheden worden gedelegeerd aan de ephoren.
2 Spartaanse vrouwen
De rol van vrouwen in Sparta was anders dan in de rest van Griekenland. Over het algemeen hadden ze veel meer vrijheid. Ze waren niet afgezonderd zoals in veel andere Griekse steden, en van meisjes werd verwacht dat ze dezelfde fysieke training doorstaan als jongens.
Ze hadden ook gymnastiek naast jongens, helemaal naakt. Ze werden getraind in het werpen van de pijl, rennen, worstelen en de bar gooien, naast andere vaardigheden. Dit alles moest vrouwen sterker, flexibeler en beter uitgerust maken om de pijn van het dragen van kinderen te doorstaan.
Spartaanse vrouwen hadden bij andere Grieken de reputatie kuis te zijn. Deze bewondering bestond naast het feit dat als een gehuwde vrouw kinderloos was, de staat haar kon bevelen om te zien of een andere man een betere baan kon vinden in het verwekken van kinderen. Meestal zouden vrouwen dit initiatief accepteren. De Spartaanse wet was streng voor het aanmoedigen van nieuwe kinderen en er was in dit opzicht weinig of geen ruimte om te manoeuvreren.
1 Spartaans leger
Men verwachtte dat Spartaanse burgers professionele soldaten zouden worden, een proces dat begon op zevenjarige leeftijd met het verwijderen van jonge kinderen uit hun huizen. De jonge Spartanen werden gescheiden in leeftijdsgroepen en leefden in militaire behuizing.
Vanaf zeven jaar moesten Spartanen zware atletische en militaire trainingen ondergaan. Plutarchus ("Spartan Customs": 239d) zei dat Spartans-jongens met een zweep geslagen werden gedurende een hele dag op het altaar van Artemis en zij moesten het tolereren en met elkaar concurreren om te zien wie in staat was het grootste aantal slagen te weerstaan.
Hun training werd nog intenser op de leeftijd van 20. Tegen die tijd sloten ze zich aan bij gewone puinhallen. Door hun vaardigheden op het slagveld waren ze in staat om elk ander Grieks leger te slim af te zijn. Het was geen toeval dat Sparta gedurende het grootste deel van haar geschiedenis geen vestingwerken nodig had.
Cristian is een freelance schrijver en redacteur van Ancient History Encyclopedia. Hij studeert momenteel archeologie (University of Leicester) en heeft een sterke passie voor het menselijke verleden.