10 Twisted feiten over de dansende plagen

10 Twisted feiten over de dansende plagen (Gezondheid)

De dansende pest, ook wel een dansende manie genoemd, is naar verluidt in heel West-Europa gebeurd. Het beïnvloedde mensen van de 14e tot de 17e eeuw. Het meest opvallende voorval van deze plaag vond plaats in de zomer van 1518 in Straatsburg, Frankrijk, waar mensen dood neervielen van uitputting.

10Het geval van Frau Troffea


Een week voor het feest van Maria Magdalena in 1518 stapte Frau Troffea uit haar huis en begon te dansen. Haar benen namen haar op deze manier en dat. Ze danste de hele dag en in de avond tot ze instortte.

Spierende spieren en vol zweet sliepen ze een paar uur voordat ze weer wakker werd en haar bizarre dans begon. Op de derde dag van haar dans waren haar schoenen doorweekt van bloed. Ze was uitgeput, maar er was geen rust voor haar vermoeide lichaam.

De toeschouwers keken toe tot, dagen later, dat Frau Troffea naar een heiligdom werd gebracht om van haar aandoening te worden genezen, maar het was te laat. Andere mensen waren gedwongen om op straat te dansen. Dertig dansers klommen snel naar meer dan 400 mensen die dansten tot hun voeten rauw waren of ze stierven.

9Cause Unknown

Fotocredit: Pieter Brueghel de jonge

Toen meer en meer mensen de straat opgingen tijdens de maand augustus, met hun benen schokkend in een soort macabere dans, werden de mensen in de stad bang. De dansers leken krankzinnig en de toeschouwers dachten dat de schuldige was: God of de duivel. Tegen de tijd dat er honderden mensen op straat dansten, bloedig, bezweet en uitgeput. Naar schatting stierven er elke dag maar liefst 15 mensen aan de dansende pest.

Wat was de onderliggende oorzaak van de dansende pest? Kon het massahysterie zijn geweest of was het een echte plaag veroorzaakt door een virus? Tot op de dag van vandaag weet niemand wat de oorzaak was van de dansende pest in Straatsburg en in andere delen van West-Europa, maar er zijn veel meningen over wat er mogelijk is gebeurd.


8 Opinie van Paracelsus

Fotocredit: Quentin Matsys

Paracelsus, arts en alchemist, bezocht Straatsburg in 1526, slechts een paar jaar na het incident met de dansaanval. Hij werd de eerste die over Frau Troffea schreef en hij was de eerste die de term 'choreomanie' gebruikte om de dansziekte te beschrijven.

Paracelsus had zijn eigen mening over de oorzaak van de dansende pest. Het bleek dat de man van Frau Troffea er absoluut een hekel aan had toen ze danste. Paracelsus en enkele mensen in Straatsburg geloofden dat ze haar dans begon gewoon om haar man te ergeren.

Paracelsus brak de dansziekte op drie oorzaken. Ten eerste werd het uit de verbeelding geboren. Ten tweede kunnen mensen meedoen aan de dans uit seksuele frustratie. Ten slotte kunnen er lichamelijke oorzaken zijn geweest voor sommige mensen die ongecontroleerde dansen vertoonden. Uiteindelijk vond Paracelsus dat ongelukkige vrouwen de hoofdoorzaak van de dansende pest waren.

7Societale stress

Foto credit: Pieter Brueghel de Oude

Een van de meer waarschijnlijke oorzaken van de dansende pest was stress. De dansende pest kwam op de hielen van de Zwarte Dood. Het leek erop dat de getroffenen onvrijwillige beensamentrekkingen hadden, iets dat nog steeds voorkomt in een klein deel van de psychiatrische patiënten, zij het in mindere mate.

De stress kan zijn veroorzaakt door geestelijke schuldgevoelens waarbij de lijder geloofde dat hij of zij door God werd gestraft voor verschillende zonden. Er was in die tijd ook veel spanning tussen de lessen van de maatschappij. Werk dat af met armoede en honger, en je hebt groepen mensen die zeker onder de druk zullen breken.

6Tarantula Bites

Foto credit: George Chernilevsky

Frankrijk was niet het enige land dat werd getroffen door de dansende pest. Italië had ook uitbarstingen van de danswaanzin, maar daar noemden ze het tarantisme. De mensen geloofden dat het spontane dansen werd veroorzaakt door tarantulabeten. Degenen die gebeten waren zouden trillen en dansen. Er werd gezegd dat ze naar de zee leken getrokken en dat velen stierven door zichzelf in de koude diepten van het water te gooien.

Hoewel de tarantulabeet niet giftig is voor mensen, werd het laatst bekende geval van tarantisme in Italië in 1959 onderzocht.


5De bindende remedie

Fotocredit: Ambrogio Lorenzetti

Verschillende methoden werden gebruikt om te proberen de getroffenen met de dansende manie te genezen. Een van de meer gebruikelijke methoden was binding.

Slachtoffers van de ziekte waren gebonden in doeken, vergelijkbaar met de manier waarop we baby's in doeken wikkelen. Dit belette de slachtoffers om zichzelf bloedig te dansen.

Sommige slachtoffers beweerden ook dat de strakheid rond de maag hen hielp om de waanzin te verlichten. Enkelen vroegen om te worden geslagen of op de maag te worden gestampt voor opluchting.

4Darkness en vasten

Paracelsus beval zijn eigen remedie voor de dansende ziekte aan. Hij noemde de patiënten 'hoeren en schoften' en vond dat ze net zo hartelijk behandeld moesten worden als hij ze noemde.

Ten eerste drong hij erop aan dat ze in een donkere kamer zouden worden opgesloten. Hoe onplezieriger de ruimte, hoe beter. Ten tweede moeten de slachtoffers vasten en mogen alleen brood en water worden toegestaan.

Er wordt geen woord gezegd over de vraag of de wrede behandeling wel of niet werkte, maar het kon niet slechter zijn dan de exorcismen die de kerk op slachtoffers van de dansmanie uitvoerde.

3Kinderen Dansen Plaag

Fotocredit: Michel Wolgemut

Uit gegevens blijkt dat in 1237 een groot aantal kinderen werd getroffen door de dansende pest in Erfurt, Duitsland. Ongeveer 100 kinderen begonnen ongecontroleerd te dansen. Ze dansten helemaal naar Arnstadt en vielen vervolgens ineen van uitputting.

De kinderen waren verzameld en werden teruggebracht naar hun ouders. Een deel van de kinderen stierf kort daarna, en er wordt gezegd dat de rest hun dagen met een beving die niet zou weggaan leefde.

Niemand weet wat de oorzaak van de uitbraak was.

2Saint John's Dance

Een dansmanie overviel Duitsland in de jaren 1300, onmiddellijk na de Zwarte Dood. Mannen en vrouwen gingen de straat op en dansten krampachtig tot ieders afgrijzen. Ze zouden springen, schuimend naar de mond, en bezeten lijken te zijn.

De manie verspreidde zich van de ene persoon naar de andere. Sommige van de slachtoffers waren ingebakerd en ze herstelden zich slechts een korte tijd om opnieuw in de manie te vallen.

Slachtoffers beweerden dat ze tijdens de danspasjes geen idee hadden van hun omgeving. Ze hoorden niets, zagen niets, maar werden gedwongen rond te rijden, te schreeuwen en te dansen, totdat ze zouden flauwvallen van totale uitputting.

1Saint Vitus's Dance


De dans van Saint Vitus wordt vaak samengevoegd met de dansmanieën, maar het was geen echte dans. Terwijl Sint Vitus de beschermheilige van dansers was, hadden de getroffenen met Sint Vitusdans een ziekte die ervoor zorgde dat hun lichaam trilde of schokte. Nu bekend als Sydenham's chorea werden de mensen die de ziekte hadden overgebracht naar de Kapel van St. Vitus in de hoop dat ze zouden genezen.

De katholieke kerk stond erop dat degenen die besmet waren met Saint Vitus's Dance de kapel bezochten. Iedereen die weigerde om de reis te ondernemen, werd geëxcommuniceerd.