Top 10 fascinerende feiten over Neanderthalers
Van alle uitgestorven hominide soorten zijn Neanderthalers misschien wel de meest fascinerende en goed bestudeerde. Er is iets aan hen dat onze interesse vastlegt en onze nieuwsgierigheid prikkelt. In de afgelopen 10 jaar zijn er verschillende baanbrekende ontdekkingen gedaan over onze uitgestorven neven die de manier waarop we ze bekijken compleet hebben veranderd. Wetenschappers dachten dat de Neanderthalers en de moderne mens niet met elkaar kruisten. Dankzij de toewijding en het harde werk van onze briljante onderzoekers weten we nu dat de twee soorten naast elkaar bestonden en met elkaar gepaard waren en hybride nakomelingen produceerden die sterker en slimmer waren.
10Ze hadden herpes
Genitale herpes is een seksueel overdraagbare aandoening die wordt veroorzaakt door twee soorten virussen: herpes simplex type 1 en herpes simplex type 2. In de Verenigde Staten wordt geschat dat een op de zes mensen van 14 tot 49 jaar last heeft van deze SOA. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is genitale herpes geen moderne ziekte. Het is een oude ziekte die de mensheid duizenden jaren heeft geplaagd. Nieuw onderzoek suggereert dat Neanderthalers mogelijk ook aan deze SOA hebben geleden en dat het mogelijk heeft bijgedragen aan hun uitsterven.
Onderzoekers Simon Underdown van Oxford Brookes University en Charlotte Houldcroft van de University of Cambridge concludeerden dat Neanderthalers leden aan genitale herpes na het analyseren van pathogenen genomen en oud DNA. Ze suggereerden dat het moderne mensen waren die de vreselijke ziekte aan Neanderthalers gaven.
Ongeveer 100.000 jaar geleden begonnen mensen en Neanderthalers te interageren en met elkaar te kruisen. We dragen allemaal 2 tot 5 procent van het Neanderthaler DNA als resultaat van deze kruising. Naast genitale herpes, suggereren onderzoekers ook dat moderne mensen Neanderthalers lintwormen en maagzweren gaven.
9 Hun enorme ogen hadden tot hun uitsterven geleid
Foto credit: AquilaGibNeanderthalers hebben grotere ogen dan moderne mensen. Dit feit leidde ertoe dat Eiluned Pearce van de Universiteit van Oxford suggereerde dat de massieve ogen van de Neanderthalers hun ondergang hadden veroorzaakt. Pearce gelooft dat de grote ogen betekenden dat een groot deel van de hersenen van de Neanderthaler was toegewijd aan visie en controle over het lichaam, waardoor er minder hersenen overbleef om andere functies aan te kunnen, zoals sociale netwerken.
Toen onze uitgestorven neven geconfronteerd werden met grote problemen zoals klimaatverandering en competitie van hun menselijke tijdgenoten, waren zij ernstig benadeeld. Hypothetisch hadden de Neanderthalers het vermogen om complexe sociale netwerken te vormen, mogelijk hadden ze de catastrofes overleefd die tot hun uitsterven hebben geleid.
Niet alle wetenschappers zijn overtuigd van Pearce's theorie en hebben het zelfs tegengesproken. Een van hen is John Hawks van de Universiteit van Wisconsin-Madison. Hawks onderzocht samen met zijn collega's 18 levende primaatsoorten, en hij ontdekte dat "grote ogen eigenlijk grotere sociale groepen aanduiden." Hawks beweert dat de grootte van de ogen niets te maken heeft met de vorming van sociale netwerken. Bovendien is hij van mening dat de reden waarom Neanderthalers grotere ogen hadden, was dat ze iets groter waren dan onze oude voorouders en dat hun ogen evenredig moesten zijn aan hun lichaam.
8Ze hebben ons immuunsysteem versterkt
Zo recent als januari 2016 publiceerden onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie en het Instituut Pasteur twee onafhankelijke studies waaruit bleek dat kruising met de Neanderthalers het immuunsysteem van de moderne mens had versterkt. Toen onze oude voorouders vanuit Afrika naar Europa migreerden, ontmoetten ze niet alleen de Neanderthalers, maar ook met hen. Deze kruising resulteerde in mens-Neanderthaler hybriden die genvariaties bezaten die in staat waren om infecties beter af te weren dan hun ouders.
Onderzoek wees er ook op dat naast de Neanderthalers ook moderne mensen samenspeelden met de Denisovans. De Denisovans zijn een uitgestorven groep van hominiden die naast de Neanderthalers en moderne mensen naast elkaar leefden. Helaas is er niet veel over hen bekend. Wetenschappers hebben voor het eerst van hun bestaan kennisgemaakt toen een vingerkootje en twee kiezen werden ontdekt in de Denisova-grot in het Altai-gebergte in het zuiden van Servië. De Denisovans en de Neanderthalers kwamen van één oorsprong, maar beide zijn genetisch verschillend van elkaar. Wetenschappers geloven dat het kruisen met de Denisovans ook heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het moderne menselijke immuunsysteem ... en sommigen van ons meer vatbaar heeft gemaakt voor allergieën.
7Ze aten planten en hadden betere tanden
Wetenschappers leren veel over de Neanderthalers, allemaal dankzij hun tanden. Deskundigen dachten altijd dat Neanderthalers voornamelijk vleeseters waren. Nieuwe analyses van de tanden van onze uitgestorven neven en nichten hebben aangetoond dat ze ook planteneters waren en dat ze zelfmedicatie waren door kruiden te consumeren zoals kamille en duizendblad. Van kamille is bekend dat het een maagklapper kalmeert, terwijl duizendblad wordt gebruikt om kiespijn te verlichten. Deze ontdekking was significant omdat het eten van planten zonder voedingswaarde suggereerde dat Neanderthalers een gedetailleerde kennis van hun omgeving hadden - ze waren intelligenter en vindingrijker dan eerder werd gedacht.
Onlangs ontdekten onderzoekers ook dat Neanderthalers gezondere tanden hadden vergeleken met hun menselijke tijdgenoten. Een studie toonde aan dat onze uitgestorven neven minder tanden verloren dan mensen met een gelijkwaardig dieet. Onderzoekers Tim Weaver en Cassandra Gilmore van de University of California Davis vergeleken de tanden van moderne mensen, Neanderthalers en andere primaten (zoals bavianen, orang-oetans en chimpansees). Ze ontdekten dat het moderne mensen waren die de slechtste tanden hadden en dat de Neanderthalers hun tanden langer met minder gaatjes hielden.
6 Ze wisten hoe ze tandenstokers moesten gebruiken
Over molaren en snijtanden gesproken, wetenschappers ontdekten dat Neanderthalers wisten hoe ze hun tanden moesten schoonmaken met behulp van tandenstokers. Deze vondst werd gedaan nadat 13 Neanderthaler skeletten werden ontdekt in de El Sidron-grot in Spanje en naar verluidt minstens 49.000 jaar oud zijn. Anita Radini, een archeoloog aan de Universiteit van York in het Verenigd Koninkrijk, en haar team onderzochten de tanden van deze opgegraven skeletten en ontdekten sporen van naaldhout in de tandsteen (gefossiliseerde plaque) in sommige tanden. Het bracht hen ertoe te geloven dat onze uitgestorven neven houtschors hadden gebruikt om hun tanden schoon te maken en tandvleespijn te verlichten. Het zou ook kunnen suggereren dat Neanderthalers hun tanden als een "derde hand" gebruikten om houten gereedschap te houden.
Deze recente bevinding is niet zo verwonderlijk voor veel wetenschappers. Eerdere studies hebben aangetoond dat onze uitgestorven neven weten hoe ze het beste uit hun campingomgeving, inclusief hout, kunnen halen. Ze waren ook in staat om een teerachtige toonhoogte, vuurkuilen en houten speren te creëren.
5 Ze gaven ons hartaanvallen, nicotineverslaving en depressie
Depressie, nicotineverslaving en hartaanvallen zijn enkele van de gezondheidsproblemen die onze samenleving vandaag de dag teisteren. Hoewel deze ziekten modern lijken, suggereert nieuw onderzoek van de Vanderbilt University en de University of Washington dat deze ziekten afkomstig kunnen zijn van de Neanderthalers. De co-auteur van de studie, Joshua Akey, zei: "Je kunt je Neanderthaler afkomst een klein beetje de schuld geven, maar niet te veel, voor welke reeks ellende je ook hebt."
Onderzoekers Akey en John Capra maakten de ontdekking na onderzoek van de medische dossiers en genen van 28.000 mensen. Dankzij de records konden de wetenschappers de gezondheidstoestand van de proefpersonen bepalen, en hun genen stelde hen in staat om het DNA te vinden dat werd geërfd van de Neanderthalers. Het was duidelijk dat de aanwezigheid van Neanderthaler DNA de gezondheidsrisico's van de proefpersoon enigszins had verhoogd.
4 Ze gaven ons diabetes
Harvard-geneticus David Altshuler en zijn collega's suggereerden dat moderne mensen misschien de diabetesmutaties van Neanderthalers hebben gekregen. Deze ontdekking vond plaats enkele jaren nadat het Max Planck Instituut voor Evolutionaire Antropologie het DNA van een Neanderthaler uit een fossiel heeft bepaald. De onderzoekers wezen er snel op dat hun bevindingen niet noodzakelijkerwijs bewijzen dat onze uitgestorven neven en nichten aan diabetes leden. Het betekent alleen dat de mutaties die type 2 diabetes veroorzaken, vooral onder Latino's en Aziaten, van hen afkomstig zijn.
Altshuler en zijn collega's maakten de ontdekking na het onderzoeken van het DNA van 8.000 inwoners van Mexico en Latijns-Amerika. De mensen die voor het onderzoek werden gekozen, waren van Indiaanse en Europese afkomst. Hoewel het verband tussen hedendaagse diabetes en Neanderthalers fascinerend is, benadrukten de onderzoekers dat de essentie van hun werk de ontwikkeling is van nieuwe behandelingen die mogelijk dit wereldwijde gezondheidsprobleem kunnen uitroeien.
3Ze waren meestal rechtshandig
Fotocredit: Claire HouckRechtshandige mensen zijn enorm in aantal in aantal. Geschat wordt dat 70 tot 95 procent van de aardse bevolking gelijk heeft, en studies tonen aan dat de Neanderthalers mogelijk ook overwegend rechtshandig zijn geweest. In 1957 werd een Neanderthaler skelet met de naam Regourdou ontdekt in Frankrijk. Wetenschappers hadden gespeculeerd dat Regourdou met de rechterhand domineerde omdat zijn rechterarm meer gespierd was dan zijn linkerarm. Op dat moment was er geen methode beschikbaar die de juistheid van deze hypothese zou hebben geverifieerd.
In 2012 kwam een team van onderzoekers met een unieke aanpak die het neanderthal-handigheidsmysterie oploste. Onder leiding van David Frayer van de University of Kansas voerden de wetenschappers een complexe analyse uit van de schouders en armen van Regourdou en verbonden de resultaten vervolgens met de krassen op de tanden van de Neanderthaler. Ze ontdekten dat Regourdou meer recht-hoekige krassen had op bijna al zijn tanden, wat aangeeft dat hij inderdaad rechtshandig was. Bewijzen dat de meeste Neanderthalers rechtshandig waren, de betekenis geeft aan dat onze uitgestorven neven de capaciteit voor taal hadden.
2 Ze begroeven hun doden
Foto credit: Ryan SommaNeanderthalers worden vaak gezien als bruut, primitief en dierlijk. Maar nieuwe ontdekkingen tonen aan dat ze intelligenter en verfijnder waren dan we eerder dachten. De hoofdauteur en onderzoeker van één onderzoek, William Rendu, beweerde: "Deze ontdekking bevestigt niet alleen het bestaan van Neanderthal-begravingen in West-Europa, maar onthult ook een relatief geavanceerd cognitief vermogen om ze te produceren." Hij zei ook dat Neanderthalers hun doden lang hadden begraven voor de komst van moderne mensen in Europa.
In 1908 werden verschillende Neanderthaler beenderen ontdekt in La Chapelle-aux-Saints in het zuidwesten van Frankrijk. De overblijfselen waren zo goed bewaard gebleven dat wetenschappers destijds dachten dat ze opzettelijk begraven waren. Het veranderde in een verhit debat door andere deskundigen, die beweerden dat de ontdekking verkeerd was geïnterpreteerd en dat de begrafenissen niet opzettelijk waren geweest.
In 1999 hebben William Rendu en zijn team zeven andere grotten opgegraven in La Chapelle-aux-Saints. Ze ontdekten de Neanderthaler skeletten van twee kinderen en een volwassene, samen met de overblijfselen van een rendier en een bizon. De onderzoekers analyseerden de depressie waarin de skeletten werden ontdekt en beseften dat het geen natuurlijk kenmerk van de grotbodem was, wat aangeeft dat het opzettelijk was gegraven. Ze voegden er ook aan toe dat de oorspronkelijke omstandigheden van het skelet, inclusief die van 1908, aangaven dat ze kort na hun dood waren bedekt.
1Ze zullen snel terugkeren
Neanderthalers zijn nu al duizenden jaren uitgestorven, maar in de nabije toekomst is de kans groot dat ze terugkeren en naast ons zullen bestaan. Dit radicale idee, hoe gek het ook klinkt, is mogelijk dankzij klonen. Wetenschappers zijn al succesvol geweest in het klonen van bepaalde diersoorten zoals koeien, varkens, ratten, honden en katten. In 2003 bereikten ze een monumentale biologische prestatie toen ze de Pyrenese steenbok, een uitgestorven soort wilde berggeit, kloneerden. Helaas stierf de kloon na enkele minuten.
De primaire techniek die wetenschappers gebruiken bij het klonen van dieren wordt nucleaire overdracht genoemd en betreft de "intacte cel (vers of ingevroren)" van het dier dat gekloond moet worden. In het geval van de Neanderthalers bestaan er geen intacte cellen, en het zou veel extraheren van 40.000 jaar oude botten vergen om genoeg DNA-fragmenten samen te voegen om hun genoom te decoderen.
In 2012 suggereerde de geneticus van Harvard, George Church, een methode voor klonen waarbij geen intacte cellen betrokken zijn. In zijn boek Regenesis, Kerk stelde het gebruik voor van gezonde cellen van een aantal nauw verwante soorten. Voor Neanderthalers zouden de gezonde cellen die het zou vereisen afkomstig zijn van moderne mensen. Eenmaal geëxtraheerd kunnen wetenschappers het DNA in de menselijke cel genetisch manipuleren om overeen te komen met de genoomcode van de Neanderthaler ... en kan het klonen beginnen. Hoewel het opwekken van de Neanderthalers mogelijk is, zal het waarschijnlijk niet gebeuren binnen het volgende decennium of zo. De aanpak die nodig is om deze prestatie te bereiken, is niet geperfectioneerd en het proces is riskant, duur en zwaar.
Paul Jongko is een freelance schrijver die graag schrijft over geschiedenis, wetenschap, mysteries en de samenleving. Wanneer hij niet schrijft, besteedt hij zijn tijd aan het beheren van MeBook.com en het verbeteren van zijn vaardigheden als piano, gymnastiek en capoeira.